Η ελληνική ναυτιλία παραμένει αδιαμφισβήτητη παγκόσμια δύναμη, όμως η ναυπηγική βιομηχανία της χώρας συνεχίζει να παλεύει με χρόνιες αδυναμίες που περιορίζουν το δυναμικό της. Ο τραπεζίτης και έμπειρος γνώστης της αγοράς Γιώργος Ξηραδάκης, σε συνέντευξή του στο newmoney και τον δημοσιογράφο Μηνά Τσαμόπουλο, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: χωρίς κανόνες χρηματοδότησης, διαφάνεια και συνεργασία μεταξύ τραπεζών, ναυτιλιακών εταιρειών και ναυπηγείων, η Ελλάδα θα χάσει το τρένο των μεγάλων παραγγελιών νέων πλοίων.

Οι κατηγορίες πλοίων που χάνονται

Σύμφωνα με τον κ. Ξηραδάκη, οι μεγάλες ευκαιρίες αφορούν πλοία μικρών αποστάσεων (επιβατηγά, μικρά φορτηγά έως 15.000 τόνων), εξειδικευμένα πλοία υποστήριξης (ρυμουλκά, φορτηγίδες, πλοία συνοδείας), αλλά και πλοία αναψυχής όπως γιοτ και μικρά κρουαζιερόπλοια.

Χρηματοδότηση: η καρδιά του προβλήματος

Η διαδικασία μιας ναυπήγησης ξεκινά με την υπογραφή του ναυπηγικού συμβολαίου. Ο πλοιοκτήτης οφείλει να αποδείξει ότι μπορεί να πληρώσει τις συμφωνημένες δόσεις, ενώ το ναυπηγείο εκδίδει εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης (refund guarantees). Η πληρωμή γίνεται σε πέντε φάσεις (10%-10%-10%-10%-50%). Για να προχωρήσει η διαδικασία, και οι δύο πλευρές χρειάζονται τραπεζική χρηματοδότηση.

Το εμπόδιο, ωστόσο, είναι διπλό:

  • Ακτοπλοϊκές εταιρείες (κυρίως μικρές) δεν παρουσιάζουν διαφανή οικονομικά στοιχεία και δεν πείθουν τις τράπεζες.
  • Ναυπηγεία χωρίς ισχυρό ιστορικό έργων δυσκολεύονται να αποκτήσουν γραμμές χρηματοδότησης ή να εκδώσουν εγγυητικές.

Έτσι δημιουργείται φαύλος κύκλος: χωρίς χρηματοδότηση δεν γίνονται νέες ναυπηγήσεις, χωρίς νέες ναυπηγήσεις δεν χτίζεται αξιοπιστία.

Η διέξοδος: ESG και συγχωνεύσεις

Η συμμόρφωση με τα κριτήρια ESG (περιβάλλον, κοινωνία, εταιρική διακυβέρνηση) είναι, όπως υπογραμμίζει ο κ. Ξηραδάκης, μονόδρομος. Οι τράπεζες απαιτούν πλήρη διαφάνεια και σοβαρή εταιρική διακυβέρνηση. Επιπλέον, λύσεις μπορούν να προκύψουν μέσα από συγχωνεύσεις ακτοπλοϊκών, άντληση κεφαλαίων από νέους επενδυτές ή και εισαγωγή στο Χρηματιστήριο.

Οι μεγάλες εταιρείες

Ο κ. Ξηραδάκης διακρίνει τρεις βασικές κατηγορίες:

  • Μινωικές Γραμμές (Όμιλος Γκριμάλντι): Με ισχυρό ισολογισμό και διεθνή πρόσβαση σε κεφάλαια, αποτελούν κορυφαίο παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης.
  • Attica Group: Ένας από τους 10 μεγαλύτερους ακτοπλοϊκούς ομίλους στον κόσμο. Μπορεί να αντλήσει κεφάλαια, αλλά η μετοχική της σύνθεση με υψηλή συμμετοχή ελληνικής τράπεζας μειώνει την ευελιξία της. Παρ’ όλα αυτά, έχει αντέξει σε δύσκολες συνθήκες και απορρόφησε κραδασμούς, όπως στην περίπτωση της ΑΝΕΚ.
  • Τρίτη μεγάλη εταιρεία: Διαθέτει ισχυρό όγκο μεταφορών, αλλά λόγω έλλειψης διαφάνειας δεν είναι σαφές πόσο ισχυρή είναι οικονομικά.

Το ενδιαφέρον των ξένων

Η συμμετοχή ξένων funds σε ελληνικά ναυπηγεία δείχνει εμπιστοσύνη. Παραδείγματα:

  • Στήριξη της Ελευσίνας από αμερικανικό κρατικό fund.
  • Απόκτηση ναυπηγείων από τον Γιώργο Προκοπίου, που φέρνει διεθνή αξιοπιστία.
  • Συνεργασίες ναυπηγείων Σαλαμίνας με πλοιοκτήτες Βόρειας Ευρώπης.
  • Ανάπτυξη στο Πέραμα με σχέσεις σε Ολλανδία και Δανία.
  • Συνεχής ενίσχυση του τομέα των super yachts με τις επενδύσεις του Πάρη Δράγνη.

Το στοίχημα των μικρών

Οι μικρές ακτοπλοϊκές παραμένουν το αδύναμο σημείο. Χωρίς διαφάνεια, δεν έχουν πρόσβαση σε δανεισμό. Το κράτος αποφεύγει να επιβάλει μεταρρυθμίσεις, φοβούμενο κενά στο ακτοπλοϊκό δίκτυο. Ωστόσο, χωρίς ευρωπαϊκούς κανόνες διαφάνειας, η αγορά δεν μπορεί να στηριχθεί.

Κίνδυνος απώλειας ευκαιρίας

Αν δεν υπάρξει αλλαγή πορείας, η Ελλάδα θα βλέπει τις μεγάλες παραγγελίες να πηγαίνουν σε ξένα ναυπηγεία, ενώ τα δικά της θα περιορίζονται σε ανακαινίσεις πλοίων δεκαετιών. «Είναι ώρα να χτυπήσει καμπανάκι – ή μάλλον καμπάνα», προειδοποιεί ο κ. Ξηραδάκης.

Η επιλογή είναι σαφής: συγχωνεύσεις, άντληση κεφαλαίων και διαφάνεια. Μόνο έτσι η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία θα μπορέσει να σταθεί ισότιμα στον διεθνή ανταγωνισμό.

Διαβάστε ακόμη: