Μόλις πριν από έναν χρόνο, οι κινεζικές βιομηχανίες έσπευδαν να αυξήσουν τις εξαγωγές τους, φοβούμενες έναν νέο εμπορικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές συνοδεύτηκε από σαφείς προειδοποιήσεις για την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα, με στόχο τη μείωση του διευρυνόμενου εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ.

Ένα χρόνο αργότερα, οι δασμοί έγιναν πραγματικότητα. Όμως, αντί να περιοριστεί, η κινεζική εξαγωγική μηχανή επιτάχυνε, οδηγώντας σε ένα ιστορικό εμπορικό πλεόνασμα ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων μόνο στους πρώτους 11 μήνες του έτους – επίδοση χωρίς προηγούμενο για οποιαδήποτε χώρα παγκοσμίως.

Κίνα: Η στρατηγική πίσω από το ρεκόρ

Το «μυστικό» της Κίνας απέναντι στις δασμολογικές πιέσεις του Τραμπ είναι η γεωγραφική διαφοροποίηση των εξαγωγών. Οι Κινέζοι εξαγωγείς ανακατεύθυναν φορτία, επένδυσαν σε νέες αγορές και στόχευσαν περιοχές με υψηλή ζήτηση για φθηνότερα προϊόντα.

Συγκεκριμένα, στους πρώτους 11 μήνες του έτους:

  • οι συνολικές κινεζικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,7%,
  • προς την Ευρώπη κατά 8,9%,
  • προς τη Νοτιοανατολική Ασία κατά 14,6%,
  • και προς την Αφρική κατά 27,2%.

Η αύξηση αυτή αντιστάθμισε πλήρως τη βουτιά 18,3% των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, αποδεικνύοντας ότι η εξάρτηση από την αμερικανική αγορά έχει μειωθεί σημαντικά.

Το «εργοστάσιο του πλανήτη»

Η επιτυχία αυτή δεν προέκυψε τυχαία. Η Κίνα έχει εδραιώσει τη θέση της ως παγκόσμια βιομηχανική δύναμη, με τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες που της επιτρέπουν να στρέφεται γρήγορα σε νέες αγορές.

Ωστόσο, αυτή η ισχύς έχει και κόστος. Οι συνεχείς επενδύσεις σε βιομηχανικούς κλάδους έχουν δημιουργήσει υπερπροσφορά, τόσο στην παραδοσιακή μεταποίηση όσο και σε νέους τομείς, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα. Το αποτέλεσμα είναι έντονος ανταγωνισμός τιμών και αυξημένη πίεση για εξαγωγές.

Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε και η στρατηγική “Made in China 2025”, που στόχευε στην κυριαρχία σε αλυσίδες υψηλής τεχνολογίας. Σύμφωνα με τη Nomura, οι κινεζικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά περίπου 45% την τελευταία πενταετία, εδραιώνοντας το διεθνές αποτύπωμα της χώρας.

Κίνα: Προειδοποιήσεις και φόβοι για dumping

Παρά το εντυπωσιακό μέγεθος του εμπορικού πλεονάσματος, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι μέρος της αύξησης μπορεί να οφείλεται σε έμμεσες εξαγωγές, μέσω τρίτων χωρών, προκειμένου να παρακαμφθούν οι δασμοί. Αυτό καθιστά δύσκολη την ακριβή αποτίμηση των πραγματικών επιπτώσεων της αμερικανικής εμπορικής πολιτικής.

Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προχωρήσει σε δασμούς σε κινεζικά προϊόντα, ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν έχει προειδοποιήσει για περαιτέρω μέτρα, εντείνοντας τους φόβους για dumping και αθέμιτο ανταγωνισμό.

Η αδύναμη εσωτερική οικονομία

Πίσω από τα ρεκόρ των εξαγωγών, η εγχώρια οικονομία της Κίνας παραμένει εύθραυστη. Η αγορά ακινήτων συνεχίζει να υποχωρεί, η ανεργία των νέων παραμένει υψηλή και τα κοινωνικά δίκτυα ασφάλειας δεν επαρκούν για να στηρίξουν την κατανάλωση.

Ενδεικτικό είναι ότι οι εισαγωγές, βασικός δείκτης εγχώριας ζήτησης, αυξήθηκαν μόλις κατά 0,2% στους πρώτους 11 μήνες του έτους. Παράλληλα, η οικονομία αντιμετωπίζει αποπληθωριστικές πιέσεις, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και το ηλεκτρονικό εμπόριο.

Το «σωσίβιο» των εξαγωγών

Σε αυτό το περιβάλλον, οι εξαγωγές παραμένουν ένα από τα ελάχιστα αξιόπιστα στηρίγματα ανάπτυξης για την κινεζική οικονομία. Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι κατά πόσο αυτό το μοντέλο μπορεί να διατηρηθεί, καθώς οι διεθνείς αντιδράσεις εντείνονται και τα περιθώρια γεωοικονομικών ελιγμών στενεύουν.

Το εμπορικό πλεόνασμα του 1 τρισ. δολαρίων αποτελεί επίδειξη ισχύος, αλλά ταυτόχρονα και καμπανάκι για τις αντοχές της κινεζικής οικονομίας σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο προστατευτικός.

Διαβάστε ακόμη: