Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ομάδα επενδυτών σε κρυπτονομίσματα συγκέντρωσαν τα χρήματά τους και προχώρησαν στην αγορά της μοναδικής κόπιας του άλμπουμ “Once Upon a Time in Shaolin” του γκρουπ της ραπ Wu-Tang Clan για $4 εκατ.
Παρ’ όλα αυτά, η ανακοίνωση της αγοράς αυτής καθυστέρησε αρκετά, αφού η εταιρεία με ονομασία PleasrDAO το αποκάλυψε μόλις την περασμένη Τετάρτη, προκαλώντας θετικά σχόλια από την κοινότητα τόσο των κρυπτονομισμάτων, όσο και των παραδοσιακών ΜΜΕ.
Η Pleasr DAO δεν αποτελεί νέο «παίκτη» στην αγορά σπάνιων, συλλεκτικών ειδών. Τον περασμένο Ιούνιο είχε αγοράσει το πρώτο “Doge” NFT (non-fungible token) για $4 εκατομμύρια.
Αρκετές DAOs έχουν αρχίσει να προσελκύουν γνωστά ονόματα επενδυτών όπως αυτό του δισεκατομμυριούχου Mark Cuban, ο οποίος τις χαρακτήρισε ως «τον απόλυτο συνδυασμό του καπιταλισμού και του προοδευτισμού». Η Andreessen Horowitz, εταιρεία venture capital, έχει επίσης επενδύσει εκατομμύρια σε εταιρείες DAO ή επιχειρήσεις που υποστηρίζουν τη δημιουργία τους.
Τα μέλη της κοινότητας των κρύπτο υποστηρίζουν πως οι DAOs θα αποτελέσουν το «επόμενο μεγάλο trend» της συγκεκριμένης αγοράς. Παρ’ όλα αυτά το ερώτημα για τους περισσότερους παραμένει: Τί ακριβώς είναι οι DAOs;
Σύμφωνα με δήλωση του Cooper Turley, επενδυτή και ιδρυτή αρκετών DAOs, στο πρακτορείο CNBC, «η DAO πρόκειται για μία διαδικτυακή κοινότητα με κοινό τραπεζικό λογαριασμό. Ένας μικρός αριθμός επενδυτών δημιουργούν ένα γκρουπ και προχωρούν δημοκρατικά σε επενδύσεις, συνήθως μέσω της χρήσης κρυπτονομισμάτων Ethereum».
Πολλές DAOs διαχωρίζονται σε δύο διαφορετικές κατηγορίες: αυτές που διαχειρίζονται open-source πρότζεκτ βασισμένα στην τεχνολογία blockchain και αυτές που προχωρούν σε επενδύσεις. Η σύσταση μιας DAO μοιάζει αρκετά με αυτή μιας LLC (E.Π.Ε.), εταιρείας venture capital ή επενδυτικής όπως η PleasrDAO.
Τα συγκεκριμένα στοιχεία της κάθε DAO, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας της, του τύπου και της διαχείρισής της, εξαρτώνται από το ίδιο το γκρουπ και τους στόχους του.
Η λειτουργία τους
Για να καταλάβει κανείς πώς λειτουργούν οι DAOs, πρέπει να καταλάβει την τεχνολογία blockchain. Οι περισσότερες DAOs βασίζονται στην τεχνολογία αυτή και τα «έξυπνα» συμβόλαια, τα οποία αποτελούνται από κώδικα blockchain.
Το blockchain είναι ένα αποκεντρωμένο, ψηφιακό «λογιστικό βιβλίο». Αν και συνήθως καταγράφει τις συναλλαγές διαφορετικών κρυπτονομισμάτων όπως το Bitcoin, ή ακόμη και τα NFTs, το blockchain μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με άλλους τρόπους. Στις DAOs το blockchain αποτελεί τη «σπονδυλική στήλη» που συνδέει όλες τις υπόλοιπες «αλυσίδες».
Σε παραδοσιακές εταιρείες υπάρχει, συνήθως, κάθετη ιεραρχία. Διοικητικό συμβούλιο, στελέχη και εργαζόμενοι, όλοι παίζουν το ρόλο τους. Οι DAO, όμως, είναι αποκεντρωμένες εταιρείες, κάτι που σημαίνει πως κανείς δε βρίσκεται στην κορυφή. Οι κανόνες και η διοίκηση είναι κωδικοποιημένες στα «έξυπνα συμβόλαια» που βρίσκονται στο blockchain και δεν μπορούν να αλλάξουν εκτός κι αν υπάρξει πλειοψηφική απόφαση των μελών.
Σε άλλες DAO, ορισμένα μέλη μπορεί να έχουν ψηφιστεί ως διαχειριστές, έτσι ώστε να μη χρειάζεται ψηφοφορία για κάθε απόφαση. Σύμφωνα με τον Turley, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των DAOs είναι η διαφάνεια, αφού οι επιλογές παρουσιάζονται σε όλους και καταγράφονται δημοσίως.
Η δομή τους
Αν και κάθε DAO δομείται διαφορετικά, συνήθως η συμμετοχή σε μία εξ αυτών σημαίνει και τη συμφωνία με τον κώδικα λειτουργίας. Ο κώδικας δεν είναι εύκολο να αλλάξει αφού, όπως προαναφέραμε, χρειάζεται πλειοψηφική απόφαση.
«Οι DAO βασίζονται στη συμμετοχικότητα», αναφέρει ο Αaron Wright, συνιδρυτής και CEO της OpenLaw, ενός πρωτοκόλλου βασισμένου στην τεχνολογία blockchain για τη δημιουργία και την εκτέλεση νομικών συμφωνιών. Ο Wright έχει συνδράμει στην ίδρυση αρκετών DAO, συμπεριλαμβανομένης και της FlamingoDAO η οποία συλλέγει NFTs.
«Δε χρειάζεται ψηφοφορία από το Δ.Σ. στις DAO. Λειτουργεί περίπου όπως το internet αυτό καθεαυτό, μέσω κοινής συμφωνίας. Εάν υπάρχει πλειοψηφία, τότε λαμβάνεται η αντίστοιχη απόφαση».
Για να λάβει κανείς εκλογικό δικαίωμα σε μία DAO θα πρέπει να αγοράσει κρυπτονομίσματα που συνδέονται με συγκεκριμένο πρότζεκτ. Σε ορισμένες DAOs τα «διοικητικά κουπόνια» (governance tokens) αυτά μπορούν να αποκτηθούν μόνο μέσω επενδυτικών γύρων, ενώ η ζήτηση συνήθως ξεπερνά τη συνολική προσφορά των κουπονιών. Αν και η δομή της κάθε DAO είναι διαφορετική, συνήθως κάθε οντότητα αναλαμβάνει εκλογική δύναμη ανάλογα με το μέγεθος της επένδυσής της στο πρότζεκτ.
Εάν μια DAO δε χρησιμοποιεί τα «κουπόνια» αυτά, μπορεί να δέχεται επενδύσεις σε Ethereum.
Τα μέλη της εταιρείας μπορούν επίσης να εργάζονται για τη DAO σε θέσεις όπως το διαμοιρασμό των tokens ή τη διαχείριση του ταμείου της επιχείρησης.
Τα εμπόδια και ο άγνωστος παράγοντας
Αν και οι DAOs είναι αρκετά δημοφιλείς, δεν έχουν γίνει mainstream.
«Οι περισσότερες DAO θα αποτύχουν μακροπρόθεσμα. Πρόκειται για εφήμερες εταιρείες λόγω του ρίσκου τους», αναφέρει ο Turley.
Υπάρχει πιθανότητα πως η αξία του token μιας DAO θα πέσει στο μηδέν. Οι επίδοξοι επενδυτές θα πρέπει να μελετήσουν τις DAO και να μην επενδύουν από το υστέρημά τους.
Όπως και σε άλλες εταιρείες, το υψηλό ρίσκο συνοδεύεται από υψηλές αποδόσεις. Τα governance tokens συναλλάσσονται σε δευτερεύουσα αγορά. Μοιάζουν αρκετά ως μετοχικό μερίδιο μιας start-up. Εάν η DAO επιτύχει, τότε τα κουπόνια αυτά θα αποκτήσουν τεράστια αξία.
Ένας εκ των άγνωστων παραγόντων είναι η αντίδραση των ρυθμιστικών αρχών, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Κανείς, ακόμα, δε γνωρίζει πως θα επηρεαστούν οι DAOs από τη νομοθεσία στη χώρα.
Το μέλλον
Παρ’ όλα αυτά, ο Turley υποστηρίζει πως οι DAOs είναι οι νέες Ε.Π.Ε.: «πιστεύω πως σε πέντε χρόνια οι εταιρείες δε θα βασίζονται πια στις μετοχές. Θα έχουν tokens και θα φέρουν επωνυμία DAO». Επιπροσθέτως ο Turley υπογραμμίζει πως «η επόμενη επιτυχημένη startup όπως ένα νέο Facebook, θα είναι DAO και όχι παραδοσιακή εταιρεία».
Ο δισεκατομμυριούχος Mark Cuban ήδη ποντάρει στις DAOs: «το μέλλον των επιχειρήσεων μπορεί να αλλάξει ριζικά με την εισαγωγή των DAOs. Oι επιχειρηματίες οι οποίοι υποστηρίζουν τις DAOs μπορούν να έχουν μεγάλα κέρδη».
