Η μόδα έχασε μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της. Αιτία θανάτου: Καρδιακή προσβολή. Ημερομηνία θανάτου: 10 Ιανουαρίου 1971. Τόπος θανάτου: Hôtel Ritz Paris, Παρίσι, Γαλλία

Ο Jean Cocteau είπε κάποτε για εκείνη πως “ήταν κάτι σαν θαύμα, δούλεψε στον κόσμο της μόδας με κανόνες οι οποίοι είχαν αξία μόνο για τους ζωγράφους, τους ποιητές και τους μουσικούς”.

Το όνομά της σχετίστηκε άμεσα με τον κίνημα του Μοντερνισμού, ισότιμη ανάμεσα σε καλλιτέχνες όπως ο Pablo Picasso, o Henri Matisse, o T.S. Eliot, ο Igor Stravinsky, ο Sergei Diaghilev, ο Marcel Duchamp, ο Jean Cocteau και αρκετοί ακόμη που έσπασαν τους κανόνες και τις νόρμες για να εκφράσουν την άποψή τους.

Αν και σίγουρα δεν χρειάζεται συστάσεις, σας παρουσιάζουμε την Mademoiselle Coco Chanel. Τη γυναίκα που άλλαξε την ιστορία της μόδας, έζησε μια μαγική ζωή, και ενώ ξεκίνησε τη ζωή της μέσα στην απόλυτη φτώχεια κατάφερε με τη διορατικότητα και την ευφυΐα της σε λίγα χρόνια να υποκλίνεται όλη η υψηλή κοινωνία στα κομψά της πόδια.

Η αρχή του μύθου

Η ζωή της δεν της άρεσε και για τον λόγο αυτόν αποφάσισε να την φτιάξει όπως εκείνη ήθελε και να δημιουργήσει τον μύθο της. Έναν μύθο που την ακολούθησε μέχρι τον θάνατό της, όπου και εκεί ακόμη αποφάσισε η ίδια πώς και πότε θα “φύγει”.

Αν και ποτέ δεν αποκάλυψε την ηλικία της, θεωρείται πως γεννήθηκε σε ένα αγρόκτημα στο Saumur Maine-et-Loire στη Γαλλία, στις 19 Αυγούστου του 1883, από ανύπαντρους γονείς. Η μητέρα της, Jeanne Devolle, ήταν πλύστρα σε ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα για άπορους και ο πατέρας της, Albert Chanel, ήταν πλανόδιος πωλητής ρούχων και εσωρούχων.

Αν και το ζευγάρι παντρεύτηκε έναν χρόνο μετά τη γέννηση της Gabrielle Bonheur, όπως ήταν το πραγματικό όνομα της Coco Channel, για να δώσει μια οικογένεια στα πέντε παιδιά του, που μεγάλωναν με τη μητέρα τους, ο πατέρας συνέχισε τη νομαδική ζωή του και η μητέρα πέθανε από την ανέχεια, όταν η Coco ήταν 12 χρόνων και εκείνη σε ηλικία μόλις 32 ετών.

Τα δύο αγόρια στάλθηκαν από τον πατέρα να δουλέψουν σε αγροτικές εργασίες, ενώ τα τρία κορίτσια τα εγκατέλειψε να μεγαλώσουν μαζί με τις καλόγριες ενός ορφανοτροφείου στο Aubazine.

Μια ιστορία με πολλές εκδοχές

Η Coco κατά την προσφιλή της συνήθεια συνήθιζε να αλλάζει όπως τη βόλευε την ιστορία της παιδικής της ηλικίας, λέγοντας πως η μητέρα της πέθανε από φυματίωση όταν εκείνη ήταν έξι ετών και πως ο νεαρός και ανήμπορος να την μεγαλώσει μπαμπάς της αναγκάστηκε να φύγει για την Αμερική και την άφησε να τη φροντίσουν και να την μεγαλώσουν δύο θείες της.

Στα δεκαοκτώ της, αρκετά μεγάλη πια για να συνεχίσει να φιλοξενείται στο ορφανοτροφείο, με μόνο εφόδιο τη γνώση της ραπτικής, καλείται όχι μόνο να ζήσει μόνη της, αλλά και να επιβιώσει. Και το κάνει με τον καλύτερο τρόπο ράβοντας και τραγουδώντας παράλληλα στο La Rotonde, όπου σύχναζαν αξιωματικοί του ναυτικού.

Εκεί αποκτά και το ψευδώνυμο Coco που την ακολουθεί στην υπόλοιπη ζωή της, πιθανόν από το τραγούδι Qui qu’a vu Coco που ερμηνεύει, στην καλή εκδοχή της ιστορίας, ή στην άλλη περίπτωση από το χαρακτηρισμό cocotte, και γνωρίζει τον πλούσιο κληρονόμο Étienne Balsan. Εκείνη είναι 23 ετών και με τον νεαρό Balsan περνά στον πύργο του τρία χρόνια υπέροχης, πλούσιας ζωής συναναστρεφόμενη την υψηλή κοινωνία.

Ο επόμενος εραστής της είναι ο Άγγλος λοχαγός Arthur Edward “Boy” Capel, φίλος του Balsan και εκλεκτό μέλος της αγγλικής υψηλής κοινωνίας. Την εγκαθιστά σε ένα κομψό διαμέρισμα στο Παρίσι και χρηματοδοτεί τις πρώτες σχεδιαστικές της απόπειρες στον κόσμο της μόδας.

Η σχέση τους κρατά εννέα χρόνια και παρόλο που η Chanel ελπίζει πως θα είναι για πάντα μαζί, εκείνος δεν της είναι πιστός και το 1918 παντρεύεται μια Αγγλίδα αριστοκράτισσα, τη λαίδη Diana Wyndham, χωρίς όμως να διακόψει ποτέ εντελώς τη σχέση τους. Τον Δεκέμβριο του 1919 σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα, βυθίζοντάς την στη θλίψη και κάνοντάς την εικοσιπέντε χρόνια αργότερα να εξομολογηθεί στον φίλο της Paul Morand πως η ζωή της μετά το θάνατο του Capel δεν είχε καμία χαρά.

Το πρώτο κατάστημα

Το 1913, με τη βοήθεια του Capel, άνοιξε το πρώτο της κατάστημα με καπέλα που σχεδίαζε μόνη της. Το 1916 ανοίγει τον ομώνυμο οίκο της υψηλής ραπτικής και αρχίζει να εντυπωσιάζει με τα καινοτομίες της. Ρούχα απλά και ευκολοφόρετα που υπογραμμίζουν τη νεανικότητα και την άνεση, εντυπωσιακά faux bijoux που συνδυάζονται με πανάκριβες πέρλες, το γνωστό μικρό μαύρο φόρεμα, η κοντή πλισέ φούστα, τα παντελόνια καμπάνες, οι μαρινιέρες, το ταγέρ με το ευφάνταστο χωρίς πέτα σακάκι, το ζέρσεϊ ύφασμα που χαϊδεύει το γυναικείο σώμα και το άρωμα Chanel No 5, που για πρώτη φορά φέρει την υπογραφή ενός σχεδιαστή, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της δημιουργήματα.

Η ίδια υποστήριζε πως μια γυναίκα που δεν φορά άρωμα δεν έχει κανένα μέλλον και συμπλήρωνε “Bάλτε άρωμα σε κάθε σημείο του σώματός σας που θα θέλατε να το φιλήσουν”.

Οι εραστές της ήταν πολλοί και πάντα υψηλής κοινωνικής θέσης, ανάμεσά τους ο διάσημος συνθέτης Igor Stravinsky, ο δούκας του Westminster, o μέγας δούκας της Ρωσίας Dimitri Pavlovich, αλλά και ο στρατηγός των Ες Ες Walter Schellenberg, σχέση για την οποία κατηγορήθηκε, και οι φίλοι της διάσημοι, όπως ο Alberto Giacometti, ο Salvador Dali, ο Pablo Picasso και ο Winston Churchill.

Τα τελευταία λόγια

Η γυναίκα που ενέπνευσε τόσες άλλες μέσα από τις δημιουργίες και τις δηλώσεις της και έζησε τη ζωή της όπως η ίδια επέλεξε, αποφασίζει σε ηλικία 87 χρονών, πάντα δημιουργική και ακμαία, να κάνει τη βόλτα της στο νυχτερινό Παρίσι και να επιστρέψει στο δωμάτιό της στο ξενοδοχείο Ritz, όπου διέμενε για χρόνια, και με θέα την πλατεία Vendome να πέσει για ύπνο και να ενημερώσει τη βοηθό της, που σίγουρα δεν την πίστεψε εκείνη τη στιγμή: “Κοίτα τώρα πώς πεθαίνουν”. Ήταν 9 Ιανουαρίου του 1971.

Δεν ήθελε να αφήσει πίσω της οικογένεια, συζύγους και παιδιά, όπως και έκανε, πιστή στα λεγόμενά της: “…δεν γνωρίζω κάτι πιο τρομακτικό από την οικογένεια.” Σίγουρα, όμως, ακόμη και στα 87 της ήταν μια ακαταμάχητη γυναίκα, όπως πίστευε και για όλες τις υπόλοιπες γυναίκες που τόσο αγάπησε: “Μπορείς να είσαι πανέμορφη στα τριάντα, γοητευτική στα σαράντα, και ακαταμάχητη για το υπόλοιπο της ζωής σου”.

Γράφει η Λιάνα Ζωζά