Οι χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες έχουν διεισδύσει στον γενικό πληθυσμό σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι χρήστες χρησιμοποιούν καθημερινά τις κάρτες πληρωμών, ακόμα και για αγορές μικρής αξίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, που δημοσιεύτηκαν στην τελευταία έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, οι ενεργές κάρτες πληρωμών ανήλθαν στα 20,7 εκατ. στις 30 Ιουνίου 2024. Το μερίδιο των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών παραμένει αμετάβλητο από τις 31 Δεκεμβρίου 2023, διατηρώνταςται στο 85% και 15%, αντίστοιχα.
Αύξηση στις Συναλλαγές με Κάρτες
Το πρώτο εξάμηνο του 2024 σημειώθηκε σημαντική αύξηση στον αριθμό και την αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών.
Συγκεκριμένα, οι συναλλαγές έφτασαν τα 1,185 δισεκ., με αύξηση 2%, ενώ η συνολική αξία των συναλλαγών ανήλθε στα 53 δισεκ. ευρώ. Ο μέσος όρος συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε στις 57 από 56 το προηγούμενο εξάμηνο. Οι χρεωστικές κάρτες, ως βασικό υποκατάστατο μετρητών, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ευρέως για συναλλαγές μικρής αξίας, με τον μέσο όρο συναλλαγών να φτάνει τις 62 από 61 το προηγούμενο εξάμηνο. Αντίστοιχα, οι συναλλαγές ανά πιστωτική κάρτα παρέμειναν στις 29.
Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα έπεσε στα 2.542 ευρώ, μειωμένη κατά 2,5% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Αυτή η μείωση οφείλεται κυρίως στη μείωση της μέσης αξίας συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα στα 2.760 ευρώ από 2.831 ευρώ. Για τις πιστωτικές κάρτες, η μέση αξία μειώθηκε ελαφρώς κατά 0,3%, φτάνοντας τα 1.313 ευρώ από 1.318 ευρώ.
Η μέση αξία ανά συναλλαγή για όλες τις κάρτες μειώθηκε κατά 4,5%, στα 44 ευρώ από 46 ευρώ το προηγούμενο εξάμηνο, δείχνοντας τη συνεχιζόμενη χρήση των καρτών για μικρές αγορές.
Μείωση στα Περιστατικά Απάτης
Παράλληλα με την αυξημένη χρήση των καρτών, μειώθηκαν τα περιστατικά απάτης χάρη στις ενημερωτικές εκστρατείες των τελευταίων ετών, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν απαιτείται επαγρύπνηση.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2024 καταγράφηκε μείωση των περιστατικών απάτης κατά 6% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Ο δείκτης περιστατικών απάτης ανά αριθμό συναλλαγών μειώθηκε κατά 7%, αντιστοιχώντας σε 1 περίπτωση απάτης ανά 6.000 συναλλαγές ή 0,017%.
Σε ό,τι αφορά την αξία των συναλλαγών απάτης, υπήρξε μείωση 3% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2023, με τον δείκτη να παραμένει σχεδόν αμετάβλητος στο 0,02%, που σημαίνει 1 ευρώ απάτης ανά 4.800 ευρώ συναλλαγών.
Οι περισσότερες περιπτώσεις απάτης αφορούν συναλλαγές εξ αποστάσεως χωρίς φυσική παρουσία της κάρτας.
Κάρτες: Αξιόλογες Πρωτοβουλίες για την Ενημέρωση του Κοινού
Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), σε συνεργασία με τη Mastercard, προώθησε πρόσφατα την εκστρατεία «Κάποιες Ειδοποιήσεις είναι Καλύτερο να τις Αγνοείς», η οποία ενισχύει την ευαισθητοποίηση γύρω από την ασφάλεια στις συναλλαγές. Παρά τις μειώσεις στις περιπτώσεις απάτης, οι τράπεζες συνεχίζουν να ενημερώνουν τους πολίτες για νέες μορφές απάτης και προληπτικά μέτρα. Η επιτυχία αυτών των προσπαθειών φαίνεται από τα δεδομένα της Τράπεζας της Ελλάδος, με τις απάτες σε πληρωμές και πιστωτικές μεταφορές να έχουν μειωθεί σημαντικά στο τέλος του 2023, φτάνοντας μείωση 38% στον αριθμό και 72,5% στην αξία.
Συχνές Μορφές Απάτης
Οι συχνότερες μέθοδοι περιλαμβάνουν την τηλεφωνική απάτη (Vishing), την απάτη μέσω email (Phishing) και SMS (Smishing), όπου οι χρήστες λαμβάνουν τηλεφωνικές κλήσεις, ψεύτικα links ή μηνύματα με φαινομενικά επίσημα στοιχεία. Η απόκριση σε αυτές τις ψεύτικες επαφές μπορεί να οδηγήσει σε αποκάλυψη ευαίσθητων πληροφοριών ή την εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού.
Η εκστρατεία περιελάμβανε τηλεοπτικά σποτ για κάθε τύπο ηλεκτρονικής απάτης, καλλιεργώντας μια κουλτούρα κυβερνοασφάλειας στους πολίτες και τις επιχειρήσεις για να αναγνωρίζουν και να αποφεύγουν επιβλαβείς ενέργειες.
Η πρόσφατη καμπάνια αυτή συνεχίζει το έργο της ενημέρωσης που ξεκίνησε με την καμπάνια «Μία παύση αρκεί» και ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024. Επίσης, η Τράπεζα της Ελλάδος πρόσφατα προώθησε καμπάνια για ασφαλείς πληρωμές και πρόληψη ηλεκτρονικών απατών.
Οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται για τα είδη ηλεκτρονικής απάτης από τις ιστοσελίδες της ΕΕΤ και της Τράπεζας της Ελλάδος.
