Η αγορά σήμερα λάμπει. Τα ταμπλό πρασινίζουν καθημερινά, οι δείκτες γράφουν νέα υψηλά, και ο επενδυτής… ζει το όνειρο.
Γιατί πίσω από τα νούμερα που ανεβαίνουν, κρύβεται μια πραγματικότητα που κανείς δεν θέλει να δει, αυτή η ευφορία είναι χτισμένη πάνω σε μοχλό. Και όταν η μόχλευση ξεχειλίζει, η κατάρρευση είναι θέμα χρόνου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το έργο παίζεται. Κάθε φορά, η ίδια πλοκή, η αγορά ανεβαίνει, όλοι παρασύρονται, και ξαφνικά… μπαμ. Οι “έξυπνοι” έχουν ήδη φύγει, και οι τελευταίοι μένουν να κρατούν τη ζημιά. Σήμερα δεν έχουμε υγιή ανοδική αγορά. Έχουμε ένα συνονθύλευμα από φουσκωμένες προσδοκίες, μαζική απληστία και αλόγιστο leverage.
Ο κόσμος μπαίνει με λεφτά που δεν έχει. Οι θέσεις είναι υπερβολικές, οι κίνδυνοι υποτιμημένοι και οι στρατηγικές ανύπαρκτες. Όλοι ελπίζουν πως θα προλάβουν να βγουν λίγο πριν γυρίσει το κλίμα. Όμως αυτό δεν είναι στρατηγική, είναι αυτοκτονία με καθυστέρηση.
Η αγορά δεν συγχωρεί τους αφελείς. Κι αυτή τη στιγμή, το μεγαλύτερο ποσοστό των παικτών λειτουργεί με βάση το συναίσθημα και όχι τη λογική. Το “ανεβαίνει άρα πάμε” έχει γίνει η νέα… ανάλυση. Και όσο το θετικό πρόσημο παραμένει στην κορυφή των ειδήσεων, τόσο λιγότεροι αναρωτιούνται γιατί ανεβαίνει.
Η απάντηση είναι απλή, δανεικά λεφτά και ευκολία στο ρίσκο. Το leverage έχει περάσει το όριο. Κι όταν η αγορά είναι μοχλευμένη μέχρι τα κόκαλα, δεν χρειάζεται κρίση για να καταρρεύσει. Αρκεί μια αναποδιά, ίσως μια πολιτική αναταραχή. Η σπίθα υπάρχει. Το φυτίλι έχει ήδη ανάψει.
Και τότε τι; Ποιος έχει σχέδιο; Ποιος έχει προβλέψει τη στραβή; Ποιος είναι έτοιμος να αμυνθεί, αντί να τρέχει πανικόβλητος;
Ο σοβαρός επενδυτής ξέρει ότι δεν επενδύεις για τις καλές μέρες. Τις καλές μέρες όλοι φαίνονται “μάγκες”. Το θέμα είναι τι κάνεις όταν φυσήξει ανάποδα ο άνεμος. Έχεις stop; Έχεις hedge; Έχεις πλάνο εξόδου;
Η σημερινή αγορά θυμίζει πάρτι χωρίς έξοδο κινδύνου. Και όταν πέσει το ρεύμα, θα είναι αργά για να ψάχνεις το φως.
Γι’ αυτό τώρα είναι η ώρα της επαγρύπνησης. Όχι όταν πέσουν οι πρώτοι κεραυνοί. Όχι όταν αρχίσουν να χτυπάνε margin calls. Τώρα. Πριν σπάσει το κύμα. Πριν ξεκινήσει ο πανικός. Τώρα χτίζεις την άμυνά σου.
Γιατί η αγορά μπορεί να συνεχίσει να ανεβαίνει λίγο ακόμα. Αλλά όταν γυρίσει — και θα γυρίσει — θα κάνει ζημιά σε όσους πίστεψαν πως τα δέντρα φτάνουν μέχρι τον ουρανό.
Και όπως πάντα, η ιστορία θα γράψει τα ίδια λόγια: «Όλοι το έβλεπαν. Κανείς δεν έκανε τίποτα».
