Αγγλία, Κύπρος, Γερμανία, Γαλλία είναι η τετράδα των χωρών που προτιμούν να εργάζονται οι Έλληνες γιατροί.
Τα τελευταία χρόνια, αρχής γενομένης από την οικονομική κρίση στη χώρα μας, παρατηρείται ένα μεγάλο «κύμα» μετανάστευσης των γιατρών προς άλλες χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές.
Το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται λόγω των χαμηλών απολαβών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) και των συνθηκών υπερεργασίας ελλείψει προσωπικού.
Έτσι, παρά το υποτυπώδες και κατά περίπτωση brain gain, δηλαδή την επιστροφή γιατρών στην Ελλάδα, το brain drain παραμένει ισχυρότερο.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ) που χορηγεί στους γιατρούς πιστοποιητικά για να εργαστούν στο εξωτερικό, από το 2014 έως και τον Μάρτιο του 2025 δόθηκαν 12.163 πιστοποιητικά.
Ο αριθμός είναι ένα μέρος του συνόλου των γιατρών που μετακινήθηκαν προς άλλες χώρες την τελευταία δεκαετία, αλλά είναι ένα ισχυρό δείγμα από τον μεγαλύτερο Ιατρικό Σύλλογο της χώρας.
Πρώτη σε προτίμηση είναι η Αγγλία με συνολικά 5.362 γιατρούς να μετακινούνται το εν λόγω χρονικό διάστημα. Εξ αυτών οι 3.587 ειδικευμένοι και οι 1.775 ανειδίκευτοι.
Ακολουθεί η Κύπρος στην οποία μετανάστευσαν συνολικά 1.369 γιατροί, από τους οποίους 1.121 ειδικευμένοι και 248 ανειδίκευτοι.
Τη Γερμανία, όπως φαίνεται από τα στοιχεία, έχουν προτιμήσει περισσότερο ανειδίκευτοι γιατροί (593 σε σύνολο 927 που μετακινήθηκαν από το 2014 έως και το τέλος Μαρτίου του 2025).
Η Γαλλία είναι η τέταρτη κατά σειρά προτίμησης χώρα, με 856 γιατρούς να έχουν πάει, από τους οποίους οι 785 ειδικευμένοι και οι 71 ανειδίκευτοι. Επίσης, οι λειτουργοί του Ιπποκράτη… ρίχνουν ψήφο εμπιστοσύνης και στην Ελβετία – έχουν μετακινηθεί 632 γιατροί, από τους οποίους οι 333 ειδικευμένοι.
Εκτός από τις χώρες της Ευρώπης που, όπως είναι λογικό, προτιμούν να ζουν και να εργάζονται οι Έλληνες γιατροί, αρκετοί έχουν φύγει και προς άλλες ηπείρους. Ενδεικτικά, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πήγαν μόνιμα 321 γιατροί, με τη συντριπτική πλειονότητά τους να είναι την τρέχουσα χρονιά (μετακινήθηκαν 299 ειδικευμένοι γιατροί).
Επίσης, τέσσερις γιατροί έχουν πάει στη Νέα Ζηλανδία, οκτώ στη Νότια Αφρική, 13 στο Ντουμπάι και 183 στη Σαουδική Αραβία, από τους οποίους οι 181 έχουν φύγει εφέτος.
Κατά την ίδια χρονική περίοδο, από το 2014 έως και περίπου το τέλος Μαρτίου του 2025, έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα από χώρες του εξωτερικού 772 γιατροί, όπως προκύπτει από τις εγγραφές του ΙΣΑ.
Το 65% αυτών των γιατρών εξέδωσαν εισιτήριο επιστροφής για την Ελλάδα από το 2019 και μετά, χρονιές που η χώρα βγήκε από την πολυετή οικονομική κρίση. Ειδικά το 2021 έτος που η πανδημία του κορωνοϊού συνέχιζε, στην Αθήνα επέστρεψαν 123 γιατροί.
Μεμονωμένες περιπτώσεις καταξιωμένων γιατρών βρίσκονται στη χώρα μας σε διευθυντικές, μάλιστα, θέσεις στα δημόσια νοσοκομεία, προσφέροντας σημαντικά και αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες υγείας.
Το ισοζύγιο, όμως, όσων φεύγουν με αυτούς που επιστρέφουν να υπηρετήσουν το ΕΣΥ παραμένει αρνητικό. Η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας προσπαθεί συνεχώς να προσελκύσει τους νέους γιατρούς, έχοντας μέχρι στιγμής ανακοινώσει ειδικά κίνητρα (οικονομικά και θεσμικά) για άγονες περιοχές της χώρας καθώς και «δύσκολες» ειδικότητες, για τις οποίες δεν εκδηλώνουν ενδιαφέρον οι νέοι γιατροί.
Παρ’ όλα αυτά, η εικόνα που έχουν οι γιατροί για το ΕΣΥ δύσκολα αλλάζει, όπως φαίνεται. Σύμφωνα με στοιχεία του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), τον Μάρτιο του 2025 συνταξιοδοτήθηκαν 10 γιατροί και παραιτήθηκαν 45, στη συντριπτική τους πλειοψηφία Επιμελητές Α΄και Β΄, γεγονός που δείχνει ότι τα νοσοκομεία όχι μόνο χάνουν ιατρικό προσωπικό, αλλά χάνουν και τους νέους και παραγωγικούς γιατρούς.
