Το κίνημα της Black power – Μαύρης Δύναμης πρωτοστάτησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 με αρχές της δεκαετίας του 1970, δίνοντας έμφαση στη φυλετική υπερηφάνεια και στη δημιουργία πολιτικών και πολιτιστικών θεσμών για την καλλιέργεια και την προώθηση των συλλογικών συμφερόντων των μαύρων και τη διάδοση των αξιών τους.

Από τότε μέχρι σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι αλλά ο ρατσισμός εξακολουθεί να βρίσκεται στην καθημερινότητα μας, ίσως πιο συγκαλυμμένος, με συνέπεια να φτάσουμε το κίνημα Black Lives Matter. Η χθεσινή ημέρα είναι μια ιστορική ημέρα, καθώς κρίθηκε ένοχος ο Ντέρεκ Σόβιν, ο 45χρονος πρώην αστυνομικός για τον θάνατο του Αφροαμερικανού George Floyd τον περασμένο Μάιο. Με αφορμή την εξέλιξη αυτή, κάνουμε μια αναδρομή σε ιστορικές φυσιογνωμίες, ο καθένας για τους λόγους του, της αφροαμερικάνικης κοινότητας.

Μάλκολμ X 

Από αυτόν ξεκίνησαν όλα μέχρι να φτάσουμε στο black power! O Μάλκολμ Λιτλ, κατά κόσμον Μάλκολμ X (γνωστός και ως Ελ-Χατζ Μαλίκ Ελ-Σαμπάζ), θεωρείται η πιο εμβληματική μορφή του αφροαμερικανικού κινήματος. Στα 20 του καταδικάστηκε σε φυλάκιση δώδεκα ετών και μέσα στη φυλακή έγινε μέλος του Έθνους του Ισλάμ, της οργάνωσης που μάχεται για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών. Όταν αποφυλακίστηκε, αναδείχτηκε γρήγορα σε φυσικό ηγέτη του κινήματος, ενώ τα κηρύγματά του ήταν ικανά να συγκλονίσουν την Αμερική.

Το 1964 αποχώρησε από το Έθνος του Ισλάμ, θεωρώντας ότι αυτό έχει κάνει συντηρητική στροφή. Ένα χρόνο αργότερα, και αφού στο μεταξύ είχε πραγματοποιήσει δεκάδες ταξίδια στην Αφρική, δολοφονήθηκε στη Νέα Υόρκη (21 Φεβρουαρίου 1965), κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του. Ακόμα και σήμερα οι λόγοι του αντιμετωπίζονται ως ευαγγέλιο από τους Αφροαμερικανούς.

Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και black power

Αν ο Μάλκολμ X ήταν η προσωποποίηση της black power «μαύρης δύναμης», ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ήταν, είναι και θα είναι η προσωποποίηση του «μαύρου ονείρου». Ο πάστορας από την Ατλάντα πρόλαβε να τα κάνει όλα μέσα σε 39 μόλις χρόνια. Ηγέτης των καταπιεσμένων μαύρων της Αμερικής, ο άνθρωπος που άλλαξε με τα κηρύγματά του τον τρόπο που τα «αδέρφια» του έβλεπαν τον κόσμο, είναι ο νεότερος σε ηλικία κάτοχος του βραβείου Νομπέλ Ειρήνης (του απονεμήθηκε το 1964, όταν ήταν 35 ετών).

Η δολοφονία του στις 4 Απριλίου του 1968 στη Λουιζιάνα έγινε τραγούδι από τους U2 («Pride»). Η ομιλία του το 1963 στην Ουάσινγκτον μπροστά σε 300.000 διαδηλωτές, που ξεκινούσε με το περίφημο «I have a dream», διδάσκεται στα πανεπιστήμια ως πρότυπο καθοδήγησης. Η 15η Ιανουαρίου (η μέρα των γενεθλίων του) έχει οριστεί εθνική γιορτή από το αμερικανικό Κογκρέσο. Μόνο τρεις άνθρωποι στην ιστορία έχουν λάβει ανάλογη τιμή.

Μπαράκ Ομπάμα 

Τι να πρωτογράψεις για τον Ομπάμα; Ο 44ος Πρόεδρος των ΗΠΑ –και πρώτος Αφροαμερικανός που κατέλαβε το ανώτατο αξίωμα– καταφέρε μέσα σε ένα χρόνο να καταρρίψει όλα τα στερεότυπα της Αμερικής. Όταν την ημέρα της ορκωμοσίας του είπε «Σε πολλά εστιατόρια της Ουάσινγκτον πριν από εξήντα χρόνια ο παππούς μου δεν μπορούσε καν να παραγγείλει φαγητό», ολόκληρη η χώρα κατάλαβε ότι ο Ομπάμα θα πρέπει να… χωρίσει τη θάλασσα στη μέση και να περπατήσει στο νερό. Όλος ο πλανήτης τον αντιμετώπισε περίπου ως μεσσία, ως τον πολιτικό που θα άλλαζε την εικόνα της Αμερικής και του κόσμου ολόκληρου. Έμοιαζε σχεδόν ακατόρθωτο και τελικά ήταν. Ο διάδοχος του όμως έκανε ακόμη πιο ξεκάθαρο πόσο μεγάλη φυσιογνωμία είναι ο Ομπάμα και πόσο λείπει από την πολιτική σκηνή, όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά ολόκληρου του πλανήτη που αναζητάει εναγωνίως ηγέτες να ενώσουν και να εμπνεύσουν.

Τζέσε Όουενς 

Ολυμπιακοί Αγώνες του Βερολίνου, μέσα στη ναζιστική Γερμανία. Ο Αδόλφος Χίτλερ στην πρώτη σειρά των επισήμων, να καμαρώνει τα κατορθώματα της άριας φυλής. Και ξαφνικά εμφανίζεται ο Τζέσε.

Στις 3 Αυγούστου του 1936 ο Όουενς κατακτά το χρυσό στα 100 μέτρα. Στις 4 κερδίζει στο μήκος. Την επόμενη μέρα τερματίζει πρώτος στα 200 μέτρα, ενώ στις 9 Αυγούστου οι Αμερικανοί κατακτούν το χρυσό μετάλλιο στη σκυταλοδρομία 4Χ100.

Ο επόμενος που πανηγύρισε τέσσερα χρυσά μετάλλια σε μία διοργάνωση ήταν ο Καρλ Λιούις στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες το 1984.

Παρά τα «αισθήματα» του Χίτλερ, ο Όουενς αποθεώθηκε από 110.000 φιλάθλους στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου. Λίγες ημέρες πριν από την τελετή έναρξης ο ιδρυτής της Adidas, ο Άντι Ντάσλερ, ζήτησε από τον Αμερικανό αθλητή να αγωνιστεί φορώντας τα παπούτσια της γερμανικής εταιρείας. Ήταν ο πρώτος Αφροαμερικανός στην ιστορία με δικό του χορηγό αθλητικού εξοπλισμού.

Μοχάμεντ Άλι και black power

Ο κόσμος τον γνώρισε ως Κάσιους Μαρσέλους Κλέι, αλλά τον αποθέωσε ως Μοχάμεντ Άλι. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πυγμάχο όλων των εποχών και το μοναδικό μποξέρ με τρεις τίτλους παγκόσμιου πρωταθλητή στην κατηγορία βαρέων βαρών στην κατοχή του. Και αυτός, όπως και ο φίλος και για χρόνια πνευματικός καθοδηγητής του Μάλκολμ X, ασπάστηκε τον ισλαμισμό το 1964, εντάχθηκε στο Έθνος του Ισλάμ και άλλαξε το όνομά του σε Μοχάμεντ Άλι.

Έμεινε στην ιστορία με το παρατσούκλι «The Greatest», ενώ το απαράμιλλο στιλ του την ώρα του αγώνα και οι θανατηφόρες ατάκες του στους αντιπάλους τον έκαναν το δημοφιλέστερο μποξέρ στην ιστορία του αθλήματος. Το 1967 αρνήθηκε να καταταγεί για τον πόλεμο του Βιετνάμ, δηλώνοντας μπροστά σε εκατοντάδες δημοσιογράφους: «Δεν έχω τίποτα εναντίον των Βιετκόνγκ. Ποτέ κανείς από αυτούς δεν με αποκάλεσε “αράπη”».

Μάικλ Τζόρνταν 

Σε μια έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ το 1993 ανάμεσα σε παιδιά δημοτικών σχολείων σε ολόκληρη τη χώρα, τα αποτελέσματα στο ερώτημα «Ποιον αγαπάτε περισσότερο;» σόκαραν τη συντηρητική αμερικανική κοινωνία. Στην τρίτη θέση βρέθηκε ο Ιησούς Χριστός, στη δεύτερη η μαμά και στην πρώτη η «αυτού αερινότης» Μάικλ Τζόρνταν.

Ήταν ο πρώτος μαύρος στην ιστορία που γνώρισε τέτοια καθολική αποδοχή και αναγνώριση, όντας πιο διάσημος και από την Coca-Cola ή τη Nike. Το σύνθημα «Be like Μike» καθόρισε μια ολόκληρη εποχή, ενώ οι διαφημιστές τον αντιμετώπιζαν σαν μηχανή δολαρίων. Το 1995, όταν ανακοίνωσε την επιστροφή του στο μπάσκετ, η μετοχή της Nike κέρδισε μέσα σε μία μέρα 10%. Εκτός όλων των άλλων, είναι ο καλύτερος αθλητής ανεξαρτήτως σπορ στην ιστορία του παγκόσμιου αθλητισμού, καθώς αυτός και μόνο αυτός τα έκανε όλα τέλεια. Όλα όμως…

Τάιγκερ Γουντς 

Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, ο συμπαθέστατος κύριος Γουντς έχει υπάρξει ο πιο ακριβοπληρωμένος αθλητής του κόσμου. Μόνο το 2007 έγινε πλουσιότερος κατά 122 εκατομμύρια δολάρια από τις νίκες και τους χορηγούς του (κυρίως από τους τελευταίους). Έχει κερδίσει αμέτρητα major championships, ενώ έχει κατακτήσει συνολικά 65 PGA Tournaments και βρίσκεται στην τρίτη θέση όλων των εποχών. Δεν απασχολεί ποτέ τον Τύπο με τη ζωή του μακριά από το γκολφ, ενώ προκάλεσε εντύπωση η δημόσια τοποθέτησή του υπέρ –ποιου άλλου;– του Μπαράκ Ομπάμα πριν από τις προεδρικές εκλογές. Είναι βουδιστής, ενώ η καταγωγή του θυμίζει… Βαβέλ. Όπως υποστηρίζει ο ίδιος, «είμαι κατά ένα τέταρτο Κινέζος, ένα τέταρτο Ταϊλανδός, ένα τέταρτο Αφροαμερικανός, ένα όγδοο ινδιάνος και ένα όγδοο Ολλανδός».

Σίντνεϊ Πουατιέ 

Ο σερ Σίντνεϊ είναι ο πρώτος μαύρος ηθοποιός στην ιστορία που κέρδισε βραβείο Όσκαρ. Χάρη σε αυτόν, το μαύρο Χόλιγουντ βγήκε από την αφάνεια και διεκδίκησε ρόλους στις μπλοκμπάστερ επιτυχίες των ’60s.

Όλα ξεκίνησαν το 1963, όταν ο Πουατιέ βραβεύτηκε με το Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού για την ερμηνεία του στην ταινία Lilies of the Field. Από τότε έπρεπε να περάσουν σαράντα χρόνια (για την ακρίβεια, τριάντα οκτώ) μέχρι να έρθει η ώρα του Ντένζελ Ουάσινγκτον (το 2001) για να κερδίσει το Όσκαρ για το Training Day.

Μπορεί σήμερα να φαντάζει εύκολο για έναν μαύρο να ξεπεράσει τα φυλετικά όρια και να γίνει ο απόλυτος σταρ της show-biz, αλλά το 1963, στο ξεκίνημτα του black power, με τον αμερικανικό Νότο να χαρακτηρίζεται ακόμα από μια γενικότερη αντιμετώπιση των Αφοραμερικανών ως πολιτών δεύτερης κατηγορίας και να συγκλονίζεται από συχνά λιντσαρίσματα, το Όσκαρ του Πουατιέ έμοιαζε… too good to be true.

Ναόμι Κάμπελ 

Η «μαύρη γαζέλα της πασαρέλας» (αγαπημένο κλισέ) έχει εδώ και χρόνια επιβάλει το δικό της νόμο στον κόσμο της μόδας. Δεν το κάνει ούτε από ιδεολογία ούτε από άποψη ούτε για να υπερασπιστεί τα δικαιώματά των συναδέλφων της. Η Ναόμι κάνει ό,τι γουστάρει και παίζει τους πάντες στα μακριά της δάχτυλα. Το 1988 έγινε το πρώτο μαύρο μοντέλο στα χρονικά που φιγουράρισε σε εξώφυλλο της «βίβλου της μόδας», του γαλλικού περιοδικού Vogue. Συνολικά έχει στο ενεργητικό της περισσότερα από 500 εξώφυλλα, ενώ για πολλά χρόνια ήταν το πιο ακριβοπληρωμένο –και κακομαθημένο– μοντέλο του πλανήτη. Το χρώμα των ντεφιλέ (μα τι επίπεδο, τι γνώσεις…) άλλαξε μια για πάντα χάρη στην αξιαγάπητη δεσποινίδα Κάμπελ, που κατά καιρούς έχει αλλάξει τα φώτα σε όποιον δύστυχο είχε τη χαρά να συνεργαστεί μαζί της.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Radar.gr.