Οι αρνητές στην απογραφή 2021, αυτή η καινούργια εκδοχή της συλλογικής ανυπακοής στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας, σε μεγάλο βαθμό τραβούν το σχοινί εκ του ασφαλούς. Διότι γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι από την εναντιωση τους στην επιχείρηση καταμέτρησης του πληθυσμού, των κατοικιών κ.λπ. στη χώρα μας δεν απειλούνται σοβαρά τα βασικά δικαιώματα και τα κεκτημένα τους.
Αν, για παράδειγμα, ο αρνητής είναι δημόσιος υπάλληλος, η άρνηση της απογραφής δεν θα τον καταστήσει επίορκο, ούτε καν υπόλογο έναντι του εργοδότη του, δηλαδή του ελληνικού κράτους.
Αν είναι ιδιοκτήτης ακινήτων, δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα σε περίπτωση μεταβίβασης, κάτι που θα συνέβαινε, π.χ., αν είχε αρνηθεί να δηλώσει το οικόπεδο ή το κτίσμα του στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Γενικώς, το κόστος της ανυπακοής στην απογραφή δεν του στερεί πολιτικά δικαιώματα, την ελευθερία μετακίνησης ή την ιδιότητα του Ελληνα πολίτη.
Τυπικά προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο από 1.000 έως και 50.000 ευρώ για τους παραβάτες του νόμου ο οποίος διέπει τη λειτουργία του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος.
Ως παραβάτης, πάντα κατά τον νομοθέτη, λογίζεται οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, εταιρεία, οργανισμός κ.λπ. αρνείται να παράσχει τα απαιτούμενα στοιχεία κατά τη διενέργεια στατιστικών ερευνών από τον αρμόδιο κρατικό φορέα.
Ταυτόχρονα, ο ίδιος νόμος (3832/10) ορίζει ότι με απόφαση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 10.000-200.000 ευρώ σε όποιον παραβιάζει το απόρρητο των στοιχείων ή και το στατιστικό απόρρητο.
Στα προηγούμενα θα πρέπει να προστεθεί ότι η συμμετοχή στην απογραφή 2021 είναι υποχρεωτική, κάτι που ορίζεται τόσο από τον σχετικό κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και από την ελληνική νομοθεσία. Συνεπώς, υπάρχουν δύο θεμελιώδη στοιχεία τα οποία είναι ξεκάθαρα:
β) Η παράβαση αυτή επισύρει πρόστιμο, αλλά πρακτικά μόνο στη θεωρία: η διαδικασία που προβλέπεται είναι ότι η ΕΛΣΤΑΤ θα πρέπει να βεβαιώσει ότι ένας συγκεκριμένος κάτοικος της χώρας αρνείται να απογραφεί. Κατόπιν ο πρόεδρος της Αρχής θα κρίνει αν θα παραπέμψει τον παραβάτη στο πειθαρχικό όργανο της ΕΛΣΤΑΤ, το οποίο και θα ασκήσει τη δίωξη.
