Έκπληξη και έντονο διεθνές ενδιαφέρον προκάλεσε η ανακοίνωση του Ίλον Μασκ για την ίδρυση ενός νέου αμερικανικού πολιτικού κόμματος, του “America Party”, το οποίο, όπως υποστηρίζει ο ίδιος, φιλοδοξεί να εκφράσει το “80% των πολιτών που βρίσκονται στο κέντρο”.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη, που μέχρι πέρυσι στήριζε τον Ντόναλντ Τραμπ και είχε αναλάβει συμβολικό ρόλο στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία DOGE για τον περιορισμό των κρατικών δαπανών, φαίνεται πλέον να διαχωρίζει σαφώς τη θέση του. Η ανακοίνωση ήρθε αμέσως μετά την υπογραφή του νέου φορολογικού νομοσχεδίου από τον Τραμπ – μια συμβολική στιγμή για να δηλώσει ο Μασκ ότι «η ελευθερία ανήκει στον λαό και όχι στο κράτος».

Όμως, όπως αναφέρει σε εκτενή ανάλυσή της η Washington Post, η πολιτική πραγματικότητα στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι φιλόξενη για τρίτους παίκτες – ακόμη κι αν αυτοί ονομάζονται Ίλον Μασκ.

Θεσμικά και πολιτικά εμπόδια για το “America Party”

Η Washington Post επισημαίνει πως το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, με τη λογική του «ο νικητής τα παίρνει όλα», λειτουργεί αποτρεπτικά για κάθε νέο κόμμα. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Χανς Νοέλ από το Georgetown, η δημιουργία ενός τρίτου κόμματος στις ΗΠΑ είναι σχεδόν καταδικασμένη να αποτύχει. Απαιτείται πλήρης κυριαρχία σε πολιτειακό επίπεδο για να υπάρξει εκπροσώπηση – κάτι που είναι αδιανόητο χωρίς τεράστια οργανωτική και οικονομική στήριξη.

Επιπλέον, κάθε Πολιτεία έχει διαφορετικούς κανόνες για την αναγνώριση ενός κόμματος, τη συμμετοχή σε εκλογικά ψηφοδέλτια και τη συλλογή υπογραφών. Όπως σχολιάζει ο Μακ Μακόρκλ από το Duke University, «ο Μασκ μπορεί να έχει τα χρήματα, αλλά όχι απαραίτητα τη δομή που χρειάζεται για να τα μετατρέψει σε επιτυχία».

Η Ιστορία δεν είναι με το μέρος του

Από τον Ρος Περό το 1992 έως τον Ραλφ Νέιντερ το 2000, η αμερικανική πολιτική σκηνή έχει γνωρίσει απόπειρες ανεξάρτητων υποψηφίων που απέτυχαν να σπάσουν τη διπολικότητα. Ακόμη και όταν εξασφάλισαν υψηλά ποσοστά, δεν πήραν εκλέκτορες – άρα καμία πραγματική δύναμη.

Η υποψηφιότητα του Μασκ, αν τελικά πάρει σάρκα και οστά, κινδυνεύει να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Το κόμμα του μπορεί να εξελιχθεί σε «παράγοντα σύγχυσης» για τους Ρεπουμπλικανούς, ειδικά σε κρίσιμες πολιτείες, αλλά δύσκολα θα μετατραπεί σε εναλλακτική εξουσίας.

Αντίφαση λόγων και πράξεων

Παρότι ο Μασκ εμφανίζεται να υποστηρίζει τον περιορισμό του κράτους και τη φιλελεύθερη οικονομία, η Washington Post επισημαίνει μια βασική αντίφαση: οι εταιρείες του είναι οι μεγαλύτεροι αποδέκτες κρατικών συμβολαίων σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Αυτό θέτει ζήτημα αξιοπιστίας όταν ζητά λιγότερη κρατική παρέμβαση.

Παράλληλα, το κοινό στο οποίο απευθύνεται –το περίφημο «80% του κέντρου»– δύσκολα προσδιορίζεται ως πολιτική βάση. «Δεν πρόκειται για πραγματική ιδεολογική ομάδα», σημειώνει ο Νοέλ, αλλά για έναν ετερόκλητο όχλο ψηφοφόρων χωρίς συνοχή και δομή.

Έχει ο Μασκ την υπομονή για πολιτική ήττα;

Ίσως το βασικότερο ερώτημα που τίθεται από τους αναλυτές της Washington Post είναι το αν ο Μασκ έχει τη διάρκεια και την υπομονή που απαιτείται. Η πολιτική δεν είναι όπως η SpaceX ή η Tesla. Η επιτυχία δεν έρχεται με τεχνολογικό άλμα, αλλά μέσα από χρονοβόρες διαδικασίες, δοκιμές, ήττες και σκληρή δουλειά στη βάση.

Οι προηγούμενες επενδύσεις του στην πολιτική έχουν αποφέρει πενιχρά αποτελέσματα – όπως στη δαπανηρή εκλογική μάχη για το Ανώτατο Δικαστήριο του Ουισκόνσιν, όπου τελικά ηττήθηκε. Ακόμη και ο ίδιος παραδέχθηκε ότι ίσως μειώσει τη χρηματοδότηση των πολιτικών του projects.

Μια μάχη με τον Τραμπ;

Η Washington Post αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η νέα αυτή πολιτική κίνηση να μην στοχεύει σε κάτι μακροπρόθεσμο, αλλά να αποτελεί αντίδραση του Μασκ στην επιρροή του Τραμπ. Με τον Μασκ να έχει απομακρυνθεί θεαματικά από το «στρατόπεδο MAGA», ίσως το “America Party” να είναι περισσότερο ένα εργαλείο πίεσης ή διαπραγμάτευσης – και λιγότερο ένα κόμμα με όραμα διακυβέρνησης.

Διαβάστε ακόμη: