Μέχρι το 2028 η χώρα μας θα σταματήσει να χρησιμοποιεί τον λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας. Η Κοζάνη, η Φλώρινα και η Αρκαδία είναι περιοχές των οποίων η οικονομία εξαρτάται από τον λιγνίτη εδώ και πολλές δεκαετίες. Η «δίκαιη μετάβαση» αυτών των περιοχών στην μεταλιγνιτική εποχή θα πρέπει να γίνει με νομοθετικές πρωτοβουλίες, ευρωπαϊκά κονδύλια και πολλές, ρεαλιστικές ιδέες.
Η διαΝΕΟσις δημοσιεύει μια νέα, στοχευμένη έρευνα κοινής γνώμης, η οποία αποτυπώνει τις απόψεις των πολιτών αυτών των περιοχών γύρω από την απολιγνιτοποίηση και τις προοπτικές της μετάβασης σε ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο.

Η απόφαση της απολιγνιτοποίησης
100% των ερωτηθέντων γνωρίζουν ότι υπάρχουν εργοστάσια της ΔΕΗ που καίνε λιγνίτη στην περιοχή τους
92% γνωρίζουν ότι τα εργοστάσια αυτά θα κλείσουν
54,8% γνωρίζουν ότι υπάρχουν ευρωπαϊκά κονδύλια που προορίζονται για τον μετασχηματισμό των περιοχών τους στη μεταλιγνιτική εποχή
49,4% έχουν ακουστά ότι το διάστημα διεξαγωγής της έρευνας βρισκόταν σε εξέλιξη δημόσια διαβούλευση για το θέμα της «δίκαιης μετάβασης»
44,1% δηλώνουν ότι τα εισοδήματα του νοικοκυριού τους εξαρτώνται «πολύ» ή «αρκετά» από το εργοστάσιο της ΔΕΗ της περιοχής: Δήμος Μεγαλόπολης: 66,5%, Δήμος Εορδαίας (Πτολεμαΐδα): 74,2%.
 
Για ποιους λόγους πιστεύουν ότι κλείνουν τα εργοστάσια;
– «βλάπτουν το περιβάλλον»  49,1%
– «για να εξυπηρετηθούν συμφέροντα»  39,6%
– «το απαιτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση»  30,3%  
 
Γνωρίζουν πότε θα κλείσουν τα εργοστάσια και πώς αισθάνονται για αυτό;
– 1/3 κατοίκους της Φλώρινας, 1/5 κατοίκους της Κοζάνης και σχεδόν 1/2 κατοίκους της Αρκαδίας δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν πότε θα κλείσουν όλα τα εργoστάσια.
– Η μεγάλη πλειοψηφία στις υπόλοιπες περιοχές ξέρει ότι θα κλείσουν «μέχρι το 2023», κάτι που πράγματι ισχύει για τις υπάρχουσες μονάδες.
-7/10 πολίτες όλων των περιοχών δηλώνουν ότι νιώθουν «αρνητικά» ή «μάλλον αρνητικά» συναισθήματα για το κλείσιμο των εργοστασίων.
– Η πλειοψηφία συμφωνεί ότι η απολιγνιτοποίηση «θα μπορούσε να γίνει και αργότερα» (56,3%)

Ποιες εκτιμούν ότι θα είναι οι επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης;
– 72,1% αναγνωρίζουν ότι η απολιγνιτοποίηση θα έχει ευεργετικές συνέπειες στην ποιότητα της ατμόσφαιρας
– 68,6% αναγνωρίζουν ότι θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία
– 66,9% αναγνωρίζουν ότι θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής τους
– 86,8% θεωρούν ότι οι συνέπειες στην οικονομική ανάπτυξη θα είναι αρνητικές
– 85,7% θεωρούν ότι η ανεργία θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα
– 56,4% θεωρούν ότι η οικονομική κρίση στις περιοχές είναι αναπόφευκτη
– 41,7% θεωρούν ότι η απολιγνιτοποίηση θα οδηγήσει σε ερημοποίηση λόγω περαιτέρω φυγής των νέων
– 46,4% συμφωνούν ή μάλλον συμφωνούν με την άποψη ότι η απολιγνιτοποίηση είναι μια ευκαιρία για την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου των λιγνιτικών περιοχών
– 52,7% θα ήθελαν να δουν την αγροτική παραγωγή να αναπτύσσεται στην περιοχή τους
– 40,9% θα ήθελαν να δουν την ανάπτυξη υποδομών καθαρής ενέργειας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας.
Συμπεράσματα
Οι κάτοικοι των συγκεκριμένων περιοχών είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξοι για το μέλλον των περιοχών τους. Η επιτυχία της «δίκαιης μετάβασης» προϋποθέτει μια ολιστική προσέγγιση καθώς και τη συνεργασία και την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων και των τοπικών κοινωνιών.