Η Ελλάδα γιορτάζει, η Ελλάδα τιμά τους ήρωες της επανάστασης του 1821. 25η Μαρτίου θυμόμαστε την απελευθέρωση απ’ τον τουρκικό ζυγό ως τη δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Το σύνθημα της επανάστασης, «Ελευθερία ή θάνατος», καθιερώθηκε ως το εθνικό σύνθημα. Από το 1838, η 25η Μαρτίου, ημέρα που γιορτάζεται η έναρξη της επανάστασης, αναγνωρίστηκε ως εθνική εορτή και αργία. Η ιστορία και οι ηρωικές πράξεις των πρωταγωνιστών της επανάστασης συνέβαλαν στη διαμόρφωση μιας ισχυρής εθνικής ταυτότητας.
Ωστόσο, πόσο ακριβής είναι η ιστορία που διδασκόμαστε στα σχολεία και ποιοι είναι οι μύθοι και οι αλήθειες που αφορούν την εθνική επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821; Αυτοί είναι οι 10 πετυχημένοι μύθοι, που ίσως δε γνωρίζατε πως δεν ισχύουν για την ελληνική επανάσταση.
1. Τα κρυφά σχολειά προετοίμασαν την Επανάσταση
Μύθος: Δεν υπήρχαν «κρυφά σχολειά», αλλά πλήθος φανερών σχολείων. Η προετοιμασία της Επανάστασης έγινε από τη Φιλική Εταιρεία και υλοποιήθηκε από αγρότες, εμπόρους, ναυτικούς, παπάδες, φιλέλληνες, κλεφταρματολούς και διαφωτιστές.
2. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε την Επανάσταση στις 25 Μαρτίου 1821 στην Αγία Λαύρα
Μύθος: Ο ίδιος ο δεσπότης αναφέρει στα απομνημονεύματά του ότι ευλόγησε τους επαναστάτες αργότερα, στην Πάτρα. Η εικόνα του όρκου στην Αγία Λαύρα είναι μεταγενέστερη κατασκευή.
3. Η Επανάσταση ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου 1821 στον Μοριά και τη Ρούμελη
Μύθος: Η πρώτη εξέγερση ξέσπασε στις 22 Φεβρουαρίου στη Μολδοβλαχία από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, με στόχο μια πανβαλκανική εξέγερση στη γραμμή του Ρήγα Φεραίου.
4. Η προκήρυξη του Υψηλάντη («Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος») δείχνει ότι η Εκκλησία ηγήθηκε του Αγώνα
Μύθος: Η προκήρυξη αναφέρεται σε «πίστη» και «θεία πρόνοια» με την τυπική γλώσσα των τεκτόνων, αλλά δεν κάνει καμία αναφορά στην Εκκλησία.
5. Ο σταυρός δέσποζε σε όλες τις πρώτες σημαίες της Επανάστασης
Μύθος: Κάποιες σημαίες είχαν σταυρό, άλλες όχι. Υπήρχαν επίσης σύμβολα όπως νεκροκεφαλές, φοίνικες, άγκυρες, φίδια, αρχαίοι θεοί και ρητά από την αρχαιότητα και τον διαφωτισμό.
6. Η Εκκλησία υποστήριξε την Επανάσταση από την αρχή
Μύθος: Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ και η Σύνοδος αφόρισαν τον Υψηλάντη, τους Φιλικούς και τους κλέφτες του Μοριά, όπως είχαν αφορίσει και τον Ρήγα Βελεστινλή. Η Εκκλησία ήταν θεσμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και βρισκόταν σε δύσκολη θέση.
7. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ εκτελέστηκε από τον Σουλτάνο ως αντίποινα για την Επανάσταση
Μύθος: Ο Σουλτάνος τον κρέμασε ως ανίκανο Οθωμανό αξιωματούχο, επειδή δεν κατάφερε να καταστείλει την εξέγερση. Δεν θεωρήθηκε μάρτυρας από τους αγωνιστές.
8. Η γαλανόλευκη σημαία συμβολίζει τον ουρανό και τη θάλασσα
Μύθος: Τα χρώματα μπλε και άσπρο είναι τα βασιλικά χρώματα της Βαυαρίας, απ’ όπου καταγόταν ο Όθωνας, ο πρώτος βασιλιάς του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.
9. Η Εκκλησία διέσωσε την ελληνική γλώσσα και συνείδηση
Μύθος: Η γλώσσα επιβίωσε προφορικά στον λαό και εξελίχθηκε φυσικά. Η Εκκλησία διατήρησε γραπτή μια αρχαΐζουσα, δυσνόητη γλώσσα. Η νεοελληνική συνείδηση διαμορφώθηκε κυρίως από τους διαφωτιστές, οι οποίοι ήρθαν σε ρήξη με τον εκκλησιαστικό λόγο.
10. Η 25η Μαρτίου γιορτάζεται ως Εθνική Επέτειος από την αρχή του κράτους
Μύθος: Αρχικά, η εθνική γιορτή ήταν η 1η Ιανουαρίου, καθώς τότε ψηφίστηκε το πρώτο Σύνταγμα (1822). Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε το 1838 για να ενισχύσει τον ρόλο της Εκκλησίας στο νέο κράτος και να συνδέσει το Έθνος με τη Θρησκεία.
