Τελικά ο αποκλεισμός των ρωσικών τραπεζών από το Swift είναι περισσότερο δύσκολος στην εφαρμογή του καθώς υπάρχουν εξαιρέσεις και ανοιχτά «παράθυρα» για να καλυφθούν οι εισαγωγές ενέργειας.
Τα τραπεζικά επιτελεία βρίσκονται τα τελευταία 24ωρα σε κατάσταση «κόκκινου» συναγερμού καθώς το τοπίο παραμένει «θολό» σε επίπεδο κυρώσεων με τον κατάλογο της «μαύρης» λίστας τραπεζών, εταιρειών και φυσικών προσώπων να ενισχύεται διαρκώς.
Τα πρακτικά προβλήματα στην εφαρμογή των κυρώσεων φαίνεται πως είναι πολύ περισσότερα από το αναμενόμενο. Και προκαλούν οικονομική ασφυξία σε πλήθος ρωσικών εταιρειών, αλλά και των Ρώσων πολιτών. Πολλές και οι παράπλευρες απώλειες για δυτικές εταιρείες, που αναγκάζονται να κλείσουν γραμμές παραγωγής στην Ρωσία.
Η Ευρώπη και η G7 είναι σε κοινή γραμμή σφυροκοπώντας αδυσώπητα την Ρωσία στο οικονομικό επίπεδο.
Όμως η ενέργεια είναι το ζητούμενο και για το λόγο αυτό –τουλάχιστον προσώρας- η Gazprombank, η τρίτη σε μέγεθος κρατική τράπεζα της Ρωσίας, εξαιρείται από τη «μαύρη λίστα» του αποκλεισμού, καθώς ακόμα και στις συνθήκες εμπάργκο θα πρέπει να μείνει δίοδος για να έρθει φυσικό αέριο και πετρέλαιο στην Δύση.
Αντίθετα η μεγαλύτερη τράπεζα της Ρωσίας η Sberbank ανακοίνωσε με δελτίο Τύπου την Τετάρτη 2 Μαρτίου -η ανακοίνωση της τράπεζας μεταδίδεται από ρωσικά μέσα ενημέρωσης-, ότι αποσύρεται από την ευρωπαϊκή αγορά, καθώς πλήττεται από οικονομικές κυρώσεις, και οι θυγατρικές τράπεζες του ομίλου είναι αντιμέτωπες με αφύσικες εκροές κεφαλαίων και απειλές για την ασφάλεια των εργαζομένων τους και των υποκαταστημάτων τους.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε προειδοποιήσει ότι η τράπεζα Sberbank Europe AG και οι θυγατρικές της σε Κροατία και Σλοβενία είναι πλέον αφερέγγυες ή είναι πολύ πιθανόν να βρεθούν λίαν συντόμως στην κατάσταση αυτή. Η τράπεζα ανήκει εξ ολοκλήρου στη Δημόσια Ανώνυμη Εταιρεία Sberbank της Ρωσίας, της οποίας πλειοψηφικός μέτοχος είναι η Ρωσική Ομοσπονδία.
Μικρή η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στη Ρωσία
Οι ελληνικές τράπεζες καθώς έχουν ελάχιστη έκθεση στην Ρωσία και την Ουκρανία, οι ανησυχίες τους έχουν να κάνουν με το ενδεχόμενο ότι μπορεί να αντιμετωπίσουν παράπλευρες απώλειες, αν δηλαδή δημιουργηθούν προβλήματα –ακόμα και bank run- σε χώρες της ευρύτερης περιοχής όπου έχουν σημαντική έκθεση.
Οι επιπτώσεις που έχουν να κάνουν με τη γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή, την άνοδο στις τιμές της ενέργειας με επακόλουθο αρνητικό αντίκτυπο στις ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και στο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών, είναι τα θέματα που ανησυχούν τους Ελληνες τραπεζίτες, οι οποίοι επανασχεδιάζουν τη στρατηγική τους για το 2022, για την πιστωτική επέκταση, αλλά και τη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων.
Ενώ και ο ελληνικός τουρισμός, λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας και των συνεπακόλουθων οικονομικών επιπτώσεων στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, αναμένεται να κλυδωνιστεί. Και σίγουρα ψαλιδίζονται σημαντικά οι προβλέψεις καθώς πάμε πίσω σε επίπεδο εσόδων. Ο στόχος για επαναφορά στις εισπράξεις του 2019 δεν υφίσταται πλέον.
Ας δούμε όμως τι ακριβώς είναι το Swift, ποιοι και πως αποκλείονται:
Το Swift (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) είναι η Παγκόσμια Εταιρεία Διατραπεζικών Χρηματοοικονομικών Τηλεπικοινωνιών. Είναι δηλαδή ένα διεθνές δίκτυο ανταλλαγής μηνυμάτων, αποστολής πληροφοριών και εντολών, μεταξύ των τραπεζών σε όλο τον κόσμο. Αντικατέστησε το παλιό τέλεξ. Έχει έδρα το Βέλγιο και εποπτεύεται από τις κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.
Το Swift είναι μια κοινότητα με περισσότερα από 11.000 τραπεζικά ιδρύματα σε 200 χώρες. Μέσω αυτού διευκολύνεται διασυνοριακά το εμπόριο, οι ξένες επενδύσεις και εν γένει η διαχείριση της οικονομίας κάθε χώρας.
Οι κυρώσεις λοιπόν έχουν ένα και μοναδικό σκοπό, να δυσχεράνουν τη διαχείριση της οικονομίας της Ρωσίας. Να κλείσουν το οξυγόνο. Το έχουν πετύχει σε μεγάλο βαθμό καθώς το ρούβλι κατρακυλά και στη χώρα επιβλήθηκαν capital controls.
Σύμφωνα με τον βασικό κορμό των κυρώσεων, απαγορεύονται όλες οι συναλλαγές με φυσικά ή νομικά πρόσωπα που περιλαμβάνονται στην λίστα των αποκλεισμών.
Οι ελληνικές τράπεζες –όπως και όλες οι τράπεζες της ΕΕ- δεν θα πραγματοποιούν καμία συναλλαγή με τις τράπεζες που έχουν αποκλειστεί από το Swift. Επίσης απαγορεύεται οποιαδήποτε συναλλαγή και με όλους τους πελάτες των τραπεζών που είναι εκτός Swift.
Ακόμα οι τράπεζες τσεκάρουν τα πελατολόγια τους ώστε να εντοπίσουν αν περιλαμβανονται σε αυτά κάποια από τα φυσικά πρόσωπα που περιλαμβάνονται στη «μαύρη» λίστα.
Με δύο λόγια έχουν «παγώσει» τραπεζικοί λογαριασμοί και τα περιουσιακά στοιχεία συγκεκριμένων προσώπων και δεν γίνονται αποδεκτές για συναλλαγές οι ρώσικες πιστωτικές κάρτες.
Ο οικονομικός πόλεμος της Δύσης απέναντι στη Ρωσία κλιμακώνεται μέρα με τη μέρα. Εχουν «παγώσει» όλα τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας –διαθέσιμα της κεντρικής τράπεζας σε συνάλλαγμα, ομόλογα, χρυσό- σε άλλες κεντρικές τράπεζες ή εμπορικές τράπεζες. Κατ επέκταση έχουν «παγώσει» και οι λογαριασμοί όλων των φυσικών προσώπων που ήταν πελάτες των αποκλεισμένων τραπεζών.
Την ίδια ώρα όλες οι τράπεζες τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, σε συνεργασία με ΗΠΑ και Βρετανία, βρίσκονται σε «ανοιχτή» γραμμή για να αντιμετωπίσουν τα πρακτικά προβλήματα που ανακύπτουν από το νέο «παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο» ο οποίος μαίνεται και ουδείς γνωρίζει το μέγεθος των επιπτώσεων που θα έχει, τουλάχιστον, στις οικονομίες των δυτικών κρατών.
