Περίπου 1.625 ευρώ τον μήνα ή 20.223 ευρώ τον χρόνο υπολογίζεται ότι δαπάνησε το ελληνικό νοικοκυριό το 2023, δηλαδή 5,3% περισσότερα χρήματα σε σύγκριση με το 2022 (1.600 ευρώ), αποτυπώνοντας τις επιπτώσεις της ακρίβειας στους προϋπολογισμούς των Ελλήνων. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η μέση δαπάνη πλέον πλησιάζει ακόμη περισσότερο τα επίπεδα προ κρίσης, καθώς είναι η υψηλότερη που καταγράφεται από το 2010 (1.824 ευρώ), ενώ οι μισθοί δεν έχουν επανέλθει σε αντίστοιχα επίπεδα.
Σύμφωνα πάντοτε με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σε σταθερές τιμές, η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών αυξήθηκε 1,7% ή 347,16 ευρώ, λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού. Σε επίπεδο ατομικό, η μέση ετήσια δαπάνη διαμορφώθηκε στα 8.358,24 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 11,2% (841,92 ευρώ ετησίως) σε σύγκριση με το 2022 (7.516,32 ευρώ).
Tο μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών, σε τρέχουσες τιμές, αφορά:
- στα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά (20,7%),
- στη στέγαση (14,1%) και
- στις μεταφορές (13,1%),
ενώ το μικρότερο μερίδιο των δαπανών (3,4%) αντιστοιχεί στην εκπαίδευση και τα οινοπνευματώδη
ποτά και καπνό
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται παραπάνω, η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση δαπανών των νοικοκυριών, σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2022), παρουσιάζεται στις ομάδες:
- εστιατόρια, καφενεία και ξενοδοχεία (15,9%),
- αναψυχή και πολιτισμό (7,0%),
- υγεία (6,3%),
ενώ η μικρότερη ποσοστιαία αύξηση καταγράφεται στα οινοπνευματώδη ποτά και καπνό (0,9%).
Όσον αφορά στις δαπάνες για είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2022), παρατηρείται αύξηση της μέσης μηνιαίας δαπάνης (τρέχουσες τιμές), στα παρακάτω είδη
- έλαια και λίπη (11,9%),
- ζάχαρη, μαρμελάδες, μέλι, σιρόπια, σοκολάτα (9,8%)
- φρούτα (7,2%)
- λαχανικά (6,6%),
- γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (6,6%),
- μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων και λαχανικών (6,1%),
- λοιπά είδη διατροφής (6,0%),
- κρέας (3,3%),
- αλεύρι, ψωμί, δημητριακά (1,2%),
ενώ μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης (τρέχουσες τιμές), παρατηρείται στα παρακάτω είδη:
- ψάρια (-3,9%) και
- καφές, τσάι και κακάο (-1,2).
- έλαια και λίπη (11,9%),
- ζάχαρη, μαρμελάδες, μέλι, σιρόπια, σοκολάτα (9,8%)
- φρούτα (7,2%)
- λαχανικά (6,6%),
- γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (6,6%),
- μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων και λαχανικών (6,1%),
- λοιπά είδη διατροφής (6,0%),
- κρέας (3,3%),
- αλεύρι, ψωμί, δημητριακά (1,2%),
ενώ μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης (τρέχουσες τιμές), παρατηρείται στα παρακάτω είδη:
- ψάρια (-3,9%) και
- καφές, τσάι και κακάο (-1,2).
Παρακάτω, παρουσιάζεται συγκριτική απεικόνιση των αποτελεσμάτων της ΕΟΠ 2023 με αυτά των προηγούμενων ερευνών της χρονικής περιόδου 2008-2022, σε τρέχουσες τιμές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας έτους 2023, παρατηρείται μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών κατά 13,9% σε σχέση με το έτος 2010, ενώ η αντίστοιχη μείωση σε σχέση με το έτος 2008 είναι της τάξεως του 20,5%.
Παρακάτω παρουσιάζεται η ποσοστιαία μεταβολή των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, σε τρέχουσες τιμές, σύμφωνα με τα στοιχεία των ερευνών Οικογενειακών Προϋπολογισμών των ετών 2008 και 2023. Μείωση καταγράφεται στις περισσότερες κατηγορίες, με την μεγαλύτερη, σε απόλυτες τιμές, να παρατηρείται στη δαπάνη για είδη ένδυσης και υπόδησης (-54,7%) και την μικρότερη στη στέγαση (-5,2%). Αύξηση παρατηρείται μόνο στα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά (0,3%).
Παρακάτω παρουσιάζεται διαχρονικά, για τα έτη 2008 έως 2023, η τάση που καταγράφεται στις βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών (Γράφημα 5), ως ποσοστό της μέσης μηνιαίας δαπάνης επί του οικογενειακού προϋπολογισμού (τρέχουσες τιμές). Κατά το 2023, σε σύγκριση με το 2008, παρατηρείται αύξηση του ποσοστού της δαπάνης για:
- είδη διατροφής κατά 4,3 ποσοστιαίες μονάδες,
- στέγαση κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες,
- υγεία κατά 1,0 ποσοστιαίες μονάδες,
- εστιατόρια, καφενεία και ξενοδοχεία κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες, και
- εκπαίδευση κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες.
Αντιθέτως, μείωση κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες παρατηρείται στο ποσοστό της δαπάνης για τα είδη ένδυσης και υπόδησης, κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες στο ποσοστό της δαπάνης για διαρκή αγαθά και 1,6 ποσοστιαίες μονάδες στο ποσοστό της δαπάνης για διάφορα αγαθά και υπηρεσίες.
