Απλά βήματα για την ασφαλή χρήση του e-banking

Στα μέσα της δεκαετίας και με την επιβολή των capital controls το e-banking άρχισε να κερδίζει σημαντικό έδαφος.

Του Γεράσιμου Ζώτου

Οι νέες συνθήκες που δημιούργησαν εδώ και πάνω από έναν χρόνο τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας του COVID 19, κατά γενική ομολογία, έχουν συμβάλει στην ταχεία διείσδυση κάθε είδους ψηφιακής υπηρεσίας στην καθημερινότητά μας.

Μια πολύ σημαντική υπηρεσία είναι και το e-banking ή ηλεκτρονική τραπεζική. Ως τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ήταν ελάχιστοι οι χρήστες της υπηρεσίας αυτής στη χώρα μας. Περί τα μέσα της δεκαετίας και με την επιβολή των capital controls το e-banking άρχισε να κερδίζει σημαντικό έδαφος.

Σήμερα, κάτω από τις προαναφερόμενες συνθήκες και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Mastercard, η διείσδυση του e-banking έχει εκτοξευθεί στη χώρα μας.

Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, το 60% των συμπολιτών μας δηλώνει ότι χρησιμοποιεί το e-banking για πάνω από μια φορά την εβδομάδα. Το 24% των Ελλήνων χρηστών της υπηρεσίας δηλώνει ότι την χρησιμοποιεί τουλάχιστον μια φορά την ημέρα.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, οι κύριοι λόγοι χρήσης της ηλεκτρονικής τραπεζικής είναι η εξοικονόμηση χρόνου (69%) και η δυνατότητα πραγματοποίησης συναλλαγών οπουδήποτε και οποτεδήποτε (65%). Ακολουθεί ο καλύτερος έλεγχος των αγορών (55%), καθώς και η ευκολία χρήσης και διευκόλυνση της διαχείρισης των οικονομικών τους (47%).

Παρ’όλα αυτά, όμως, σε ένα ποσοστό περίπου 40% η χρήση e-banking δημιουργεί άγχος, σε ό,τι αφορά, κυρίως, την ασφάλεια των συναλλαγών και του ίδιου του τραπεζικού λογαριασμού.

Μάλιστα, έχουμε πολύ πρόσφατο παράδειγμα καταγγελίας πελάτη τράπεζας και χρήστη e-banking ο οποίος έχασε χρήματα από τον λογαριασμό του.

Η ευθύνη, βέβαια, ανήκει αποκλειστικά σε αυτόν, καθώς, όπως είπε ο ίδιος, απάντησε σε μήνυμα e-mail της “τράπεζας” για επείγουσα αλλαγή κωδικού πρόσβασης λόγω “κάποιου τεχνικού προβλήματος”.

Του ζητήθηκε να δώσει τον υφιστάμενο κωδικό, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνει η διαδικασία της αλλαγής, όπως και έπραξε. Μόνο που το e-mail δεν είχε αποσταλεί από την τράπεζα αλλά από μια ομάδα απατεώνων – χάκερς, φυσικά με τις αναμενόμενες συνέπειες.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Το πρώτο πράγμα που επισημαίνουν ρητά οι αρμόδιες υπηρεσίες των τραπεζών είναι ότι ποτέ μια τράπεζα για θέμα που αφορά σε ευαίσθητα δεδομένα ή πληροφορίες δεν θα έρθει σε επαφή με τον πελάτη ούτε μέσω e-mail ούτε μέσω τηλεφώνου. Συνεπώς θα πρέπει οι επικοινωνίες αυτές να αγνοούνται και να διαγράφονται.

Για την προστασία σε ό,τι αφορά τους κωδικούς πρόσβασης οι τράπεζες, ακόμη, συμβουλεύουν τα εξής:

Επιλέγετε σύνθετους μυστικούς κωδικούς προσβάσεως και φυλάσσετέ τους με τρόπο που να μην είναι δυνατή η υποκλοπή τους. Για παράδειγμα, δεν πρέπει οι κωδικοί να φυλάσσονται σε κάποιο αρχείο κειμένου στον υπολογιστή ή στην φορητή συσκευή. Ακόμη, οι κωδικοί δεν πρέπει να κοινοποιούνται σε κανέναν, ακόμη και σε άτομα της οικογενείας.
Η διαφύλαξη των προσωπικών κωδικών ασφαλείας είναι ευθύνη του χρήστη. Σε περίπτωση που αυτός διαπιστώσει ή υποπτευθεί κλοπή ή υποκλοπή, οφείλει να ειδοποιήσει αμέσως την τράπεζα.
Μη φυλάτε στο ίδιο μέρος τον Κωδικό Συνδρομητή και τον Μυστικό Κωδικό προσβάσεως. Η διαρροή σε τρίτους δίνει πρόσβαση στο σύστημα και στους λογαριασμούς σας.
Αλλάζετε σε τακτά χρονικά διαστήματα τον μυστικό κωδικό πρόσβασης, κάτι που υπενθυμίζουν και οι ίδιες οι τράπεζες σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Απατηλά μηνύματα

Παραπλανητικά μηνύματα (phishing e-mails) μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έχουν στόχο να υποκλέψουν προσωπικά σας στοιχεία.

Τα μηνύματα αυτά υποτίθεται ότι έχουν αποσταλεί από την τράπεζά σας και προτρέπουν τον παραλήπτη να μεταβεί σε συγκεκριμένη σελίδα, προκειμένου να πληκτρολογήσει τα προσωπικά του στοιχεία (π.χ. Κωδικό Συνδρομητή, Μυστικό Κωδικό Προσβάσεως, Πρόσθετο Κωδικό Ασφαλείας, κ.λ.π.)

Επίσης, τηλεφωνικές κλήσεις (voice phishing) από υποτιθέμενους εκπροσώπους της τράπεζας έχουν στόχο να υποκλέψουν προσωπικά σας στοιχεία.

Οι κλήσεις αυτές παρακινούν τον χρήστη να αποκαλύψει προσωπικά του στοιχεία (π.χ. αριθμό λογαριασμού, κωδικό συνδρομητή, ΑΦΜ, ΑΔΤ κ.λ.π.)

Προστασία συσκευής

Πολλοί κακόβουλοι προσπαθούν εν αγνοία σας, μέσω του Διαδικτύου ή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, να εγκαταστήσουν στον υπολογιστή σας κακόβουλα προγράμματα (Viruses, Worms, Trojan Horses, Spyware κ.ά.)
Ορισμένα από τα προγράμματα αυτά είναι δυνατόν να υποκλέψουν προσωπικά σας στοιχεία και κωδικούς προσβάσεως, να καταστρέψουν αρχεία και προγράμματα και γενικότερα να βλάψουν την λειτουργία του υπολογιστή σας.

Συνεπώς θα πρέπει να:

Θωρακίσετε τον υπολογιστή σας με προγράμματα προστασίας, όπως Firewalls, Antivirus, Antispyware.
Φροντίζετε να ενημερώνετε με τις τελευταίες εκδόσεις το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή σας, τα προγράμματα προστασίας από κακόβουλο λογισμικό, καθώς και τα προγράμματα πλοηγήσεως (browsers) που χρησιμοποιείτε.
Διαγράφετε τα προσωρινά αρχεία Internet από τον υπολογιστή σας Αποφύγετε τη χρήση υπολογιστών σε δημόσιους χώρους ή την χρήση υπολογιστών τρίτων (π.χ. ξενοδοχείων, φίλων σας).
Μην αγνοείτε “περίεργες” συμπεριφορές του υπολογιστή σας, που πολύ πιθανόν να προκαλούνται από την εγκατάσταση κακόβουλων προγραμμάτων.
Μην απαντάτε σε e-mail που σας ζητούν στοιχεία των λογαριασμών ή των κωδικών σας και μην ακολουθείτε τους συνδέσμους (links) που προτείνουν. Βεβαιωθείτε ότι πλοηγείστε στην ιστοσελίδα της τράπεζά σας.
Φροντίστε για την ασφαλή διαχείριση και προστασία των μυστικών κωδικών σας.

Ακόμη, όταν συνδέεστε στον λογαριασμό σας θα πρέπει η ηλεκτρονική διεύθυνση του site της τράπεζας να αρχίζει με “https” και όχι με “http”. Αυτό σημαίνει ότι η σελίδα είναι ασφαλής. Παράλληλα, θα πρέπει να ελέγχετε και το domain name της τράπεζας. Δηλαδή “trapeza.gr” και όχι “trapeza1.gr” ή οτιδήποτε άλλο. Και φυσικά ουδέποτε θα πρέπει να ακολουθείτε συνδέσμους (links) που λαμβάνετε από μηνύματα e-mail.

Σε ό,τι αφορά την καθ’εαυτού διαδικασία συναλλαγής, θα πρέπει να μην απομακρύνεστε ποτέ από τον υπολογιστή σας μέχρι να ολοκληρωθεί επιτυχώς και να γίνει αποσύνδεση από το σύστημα.

Ακόμη, θα πρέπει να αποφεύγετε τις συναλλαγές μέσω e-banking όταν βρίσκεστε συνδεδεμένοι σε κάποιο δημόσιο δίκτυο Wi Fi. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τα δίκτυα αυτά δεν προσφέρουν 100% ασφάλεια. Είναι προτιμότερο να αναβάλετε την συναλλαγή για λίγη ώρα, από το να πάρετε το ρίσκο να βάλετε τα στοιχεία πρόσβασης σε ένα δίκτυο που πιθανόν να μη χρησιμοποιεί κρυπτογράφηση δεδομένων.