Νίκος Μπάρδης: Ο Πόλεμος των Άστρων

Στην σημερινή εποχή, οι επίγειοι πόλεμοι κερδίζονται εν μέρει στο έξω-ατμοσφαιρικό διάστημα, χάριν της τεχνολογίας παρακολούθησης και μεταφοράς πληροφοριών.

Γράφει ο Νίκος Μπάρδης, πρώην Διευθ. VEOLIA, πρώην Διευθ. Συμβούλου ΕΥΔΑΠ

Στο μέλλον, οι διαστημικοί εξοπλισμοί (εμπορικοί και στρατιωτικοί ), που θα είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους μέσω δορυφόρων, θα διαχειρίζονται τεράστιες ποσότητες δεδομένων.

Λογικά, θα αποτελούν στόχους ή τουλάχιστον αντικείμενα κατασκοπίας.

Η σύγκρουση μεταξύ των Δυνάμεων του διαστήματος, φαίνεται αναπόφευκτη.

Από την πρώτη διαστημική επιχείρηση με την εκτόξευση του Spoutnik από την Σοβιετική Ένωση το 1957, η κατάκτηση του έξω-γήινου χώρου, μπήκε στον χάρτη των στρατηγικών στόχων / φιλοδοξιών των Μεγάλων Δυνάμεων.

Σήμερα, το διάστημα αποτελεί μια βασική συνιστώσα της οικονομικής ζωής.

Αν και οι δυνατότητες εκτόξευσης ενός πυραύλου, είναι περιορισμένες (λόγω έλλειψης εξειδικευμένων βάσεων ), 90 χώρες περίπου έχουν τουλάχιστον ένα δορυφόρο σε τροχιά.

Το γαλλικό CNES ( Κέντρο Διαστημικών Ερευνών) κατέγραψε περί τα 25.000 αντικείμενα σε τροχιά γύρω από την Γη, εκ των οποίων τα 2.200 είναι ενεργά, δηλαδή επιχειρησιακοί δορυφόροι. Όλοι δεν είναι αναγνωρίσιμοι, γιατί οι μεγάλες δυνάμεις συχνά «ξεχνούν» να δηλώσουν μερικούς.

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες τροχιάς δορυφόρων, οι οποίες επιτρέπουν τον χαρακτηρισμό της αποστολής τους

– Στα 36 000 χλμ, είναι σε τροχιά οι δορυφόροι τηλεπικοινωνιών,

– Στις μέσες τροχιές, άνω των 2 000 χλμ, βρίσκονται οι γεωγραφικοί δορυφόροι (GPS, Galileo),

– Στις χαμηλές τροχιές, μεταξύ 160 και 2 000 χλμ, βρίσκονται κυρίως οι στρατιωτικοί δορυφόροι παρατήρησης.

Αν και μέχρι τώρα δεν υπάρχει διαστημικό μποτιλιάρισμα, εν τούτοις τα φιλόδοξα κρατικά και ιδιωτικά διαστημικά προγράμματα, είναι αντικείμενο σκέψης.

Ήδη οι επιχειρησιακοί δορυφόροι διπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία, ενώ η SpaceX με το πρόγραμμα Starlink, σχεδιάζει να εκτοξεύσει 12 000 δορυφόρους μέχρι το 2030 !

Οι δορυφόροι έχουν γίνει πλέον δυνητικοί στόχοι.

Οι Κινέζοι αναλυτές υπολόγισαν ότι τουλάχιστον το 70 % της αμερικανικής κατασκοπίας, εξαρτάται από τις διαστημικές δυνατότητες παρατήρησης των ΗΠΑ.

Μέσα σε αυτό το ταχύτατα εξελίξιμο περιβάλλον, οι ισορροπίες μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών, είναι άνισες.

Οι ΗΠΑ, που επανίδρυσαν το Στρατηγείο Διαστήματος το 2019 (το πρώτο είχε ιδρυθεί το 1985), έχουν ακόμα προβάδισμα.

Η Κίνα και η Ρωσία προσπαθούν να καλύψουν την απόσταση που τους χωρίζει από τους Αμερικάνους.

Η κατάκτηση του διαστήματος περιλαμβάνεται στο «κινεζικό όνειρο» του XI Jinping.

Ο σχετικός προϋπολογισμός οκταπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία, φθάνοντας τα 10 δις δολλάρια, όμως υπολείπεται ακόμα του αντίστοιχου των ΗΠΑ (50 δις δολλάρια).

Στην Ευρώπη, η Γαλλία έχει το προβάδισμα, με την καθιέρωση στρατιωτικού δόγματος και την ίδρυση Στρατηγείου του Διαστήματος το 2020, με δυο στόχους :

τις δυνατότητες έρευνας και απόκτησης γνώσης, καθώς και ( μεσοπρόθεσμα ) την Εθνικη Άμυνα.

Στην Ασία, η Ινδία παρουσίασε, στις εκδηλώσεις για την Εθνική της Επέτειο το 2020, τον πρώτο της αντί-δορυφορικό πύραυλο, ενώ η Ιαπωνία ίδρυσε μια ειδική διαστημική μονάδα, η οποία εντάχθηκε στις Ένοπλες Δυνάμεις, με σκοπό να είναι σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα το 2023.

Το μακρινό 1967, οι αντίπαλοι του Ψυχρού Πολέμου, υπέγραψαν μια συμφωνία, που τους δέσμευε να μην χρησιμοποιήσουν ατομικά όπλα στο διάστημα.

Αν και η συμφωνία τηρήθηκε, η στρατικοποίηση του διαστήματος και ενδεχομένως οι πιθανές συγκρούσεις, δεν είναι ακόμα σαφείς.

Η Μόσχα και το Πεκίνο, παίζουν ένα περίεργο παιγχνίδι στο πλαίσιο του ΟΗΕ : υποστηρίζουν στα αρμόδια συμβούλια μια ‘’ειρηνική χρήση’’ του διαστήματος, προτείνοντας ένα νέο νομικό σχέδιο αποστρατικοποίησης του, ελπίζοντας να εμποδίσουν / καθυστερήσουν την υπέροχη των ΗΠΑ.

Η Αμερική έκανε τις πρώτες δοκιμές καταστροφής δορυφόρων το 1985 και έχει ένα σημαντικό προβάδισμα και σε αυτόν τον τομέα.

Στην συνέχεια η Ρωσία ( Σοβ.Ένωση ) έχοντας την εμπειρία, ανέπτυξε συστήματα επίθεσης των δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά.

Το 2007 η Κίνα έκανε τις πρώτες της δοκιμές αντί-δορυφορικών πυραύλων.

Τι σημαίνει αντί-δορυφορική επίθεση και κατά πόσον είναι ανησυχητική για τον πλανήτη;

Αν η επίθεση και καταστροφή ενός δορυφόρου είναι μια ακραία περίπτωση πολεμικού χαρακτήρα, οι πιθανότητες να γίνει είναι μηδαμινές, δεδομένης της δημιουργίας ανεξέλεγκτων αντικειμένων / βλημάτων που θα παραχθούν από την έκρηξη.

Στο έξω-ατμοσφαιρικό χώρο, ένα μικροσκοπικό κομμάτι ύλης, που κινείται ανεξέλεγκτα με ιλιγγιώδη ταχύτητα, μετατρέπεται σε όπλο καταστροφής.

Κανένας δεν θα είναι ασφαλής σε μια τέτοια περίπτωση.

Υπάρχουν άλλοι τρόποι και μέθοδοι εξουδετέρωσης δορυφόρων.

Πρόκειται για οπλικά συστήματα κατευθυνόμενης ενέργειας, lasers και μικροκυμάτων, που ‘’τυφλώνουν’’ τις κάμερες και τα λοιπά υπέρ ευαίσθητα οπτικά συστήματα τους.

Η σχετική τεχνολογία δεν έχει εξελιχθεί πλήρως, αλλά η ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία και η Γαλλία, κάνουν έρευνες και δοκιμές σε αυτόν τον τομέα.

Ο ηλεκτρονικός πόλεμος αποτελεί ένα πρόσθετο μέσο, παρενοχλώντας τις επικοινωνίες μεταξύ της Γής και του διαστήματος.

Όλες οι μεγάλες δυνάμεις διαθέτουν τέτοια μέσα.

Το 2016, η Νότια Κορέα κατηγόρησε τον βόρειο γειτονά της, για παρενόχληση των συνδέσεων μέσω GPS.

Τέλος, η τελευταία απειλή βρίσκεται στον ίδιο τον έξω-ατμοσφαιρικό χώρο.

Το 2017 και το 2020, η Γαλλία παρακολούθησε τους ελιγμούς ενός ρωσικού δορυφόρου, που πλησίαζε τους γαλλικούς.

Δυνητικά, τέτοιες κινήσεις, επιτρέπουν την καταγραφή των επικοινωνιών, με απώτερο σκοπό την κατασκοπεία ή ακόμα και την βλάβη του μηχανισμού του δορυφόρου.

Η απάντηση σε αυτό το πολύπλοκο πρόβλημα, είναι η αδιάκοπη παρακολούθηση του διαστήματος και των δορυφόρων.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας CspO ( Combined Space Operation ) των ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου, Καναδά, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδία ( Five Eyes ), η Ευρώπη εκπροσωπούμενη από την Γαλλία και την Γερμανία, αποβλέπει σε μια συμφωνία / κώδικα καλής συμπεριφοράς.

Θέτοντας το πλαίσιο και τις νόρμες εχθρικών ενεργειών, η Δύση θέλει να καθορίσει τις κόκκινες γραμμές της σύγκρουσης στο διάστημα.