Νέο Εθνικό Σχεδιασμό Τροφοδοσίας και Ασφάλειας για το Φυσικό Αέριο (ΕΣΤΑΦΑ) ετοιμάζει και θα εφαρμόσει το ταχύτερο η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Οι πρόσφατες σημαντικές αλλαγές στις «πύλες τροφοδοσίας» της χώρας με φυσικό αέριο απαιτούν το νέο σχεδιασμό για απόλυτη ασφάλεια του εφοδιασμού της χώρας που πλέον είναι και κόμβος (hub) φυσικού αερίου.
Όπως είναι γνωστό, πρόσφατα συνδέθηκε ο TAP συνεπώς η προσθήκη Αζέρικου αερίου από την αρχή του νέου χρόνου, δίνει στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου 5 οδούς εισόδου, από τις 3 πύλες που είχαμε ως τώρα.
Από τη Νέα Μεσημβρία στα ελληνοβουλγαρικά, εισάγεται ρωσικό αέριο μέσω του βουλγαρικού συστήματος και αυτή είναι η παλαιότερη και μεγαλύτερη σε ποσότητες πύλη τροφοδοσίας της χώρας.
Από την πύλη των Κήπων Έβρου, εισάγεται αέριο από τον ελληνοτουρκικό αγωγό ενώ η Τρίτη πύλη είναι η νήσος Ρεβυθούσα με τις συνεχείς παραγωγικές αναβαθμίσεις, απ’ όπου εισάγεται LNG.
Η «ΑΖΕΡΙΚΗ ΠΥΛΗ» ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
Τέταρτη πύλη είναι πλέον το σύστημα αγωγών TANAP (στον οποίο «προσδένεται» ο TAP»), για εισαγωγές αζέρικου αερίου που λειτουργεί και ως διαμετακομιστικός κόμβος προς την Ιταλία, όπου καταλήγει ο TRANSADRIATICA, ο Δι-αδριατικός αγωγός. Συνεπώς η Ελλάδα όσο και η ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα συνδεθεί με τον αγωγό ΤΑΝΑΡ και την Ιταλική αγορά φυσικού αερίου, της οποίας η ετήσια κατανάλωση φτάνει τα 75,4 bcm φυσικού αερίου, με βάση τα περσινά στοιχεία ενώ η Ελλάδα καταναλώνει 4,2 δις κ.μ. ετησίως.
Πέμπτη πύλη είναι πλέον η εισαγωγή ποσοτήτων φυσικού αερίου από την Ιταλία με την αντίστροφη λειτουργία του ΤΑΡ που προβλέπεται και είναι πολύ απλή από τεχνική άποψη.
Οι δύο τελευταίες πύλες ολοκληρώνουν ένα σχεδιασμό που ξεκίνησε στην αρχή του αιώνα μας, από τις τότε κυβερνήσεις και τις διοικήσεις της ΔΕΠΑ ενώ σχηματοποιήθηκε σχεδόν δώδεκα χρόνια πριν! Από την 1η Ιανουαρίου του 2021 ο TAP θα λειτουργήσει με αζέρικο αέριο προς την Ελλάδα, ενώ συνδέθηκε και ο Διαδρατικός με το σύστημα του ΔΕΣΦΑ.
Ηδη η ΔΕΠΑ έχει συμβολαιοποιήσει 1 δις κυβικά μέτρα το χρόνο από το Αζερμπαϊτζάν και την κρατική SOCAR.
Aπό την πλευρά του ο ΔΕΣΦΑ, προσφέρει άλλη μία εναλλακτική πηγή εφοδιασμού στους χρήστες φυσικού αερίου στη χώρα μας. Η βασική σύνδεση TAP – ΔΕΣΦΑ στην Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης είναι έτοιμη, ενώ η λειτουργία του TAP αναμένεται να φέρει ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά και μείωση τιμών (αυτό όμως θα κριθεί στην πράξη και όχι θεωρητικά), ενώ θα πολλαπλασιάσει την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας.
Εδώ και δύο μήνες εξάλλου η ΔΕΠΑ και η κρατική βουλγαρική εταιρεία Βulgarian Εnergy Ηolding δέσμευσαν ποσότητες μετά από δημοπρασίες με παραδόσεις φυσικού αερίου σχεδόν 54 εκατομμυρίων KWh στο νέο σημείο διασύνδεσης του ΕΣΦΑ με τον αγωγό TAΡ.
ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) ανακοίνωσε αύξηση κατανάλωσης φυσικού αερίου στη χώρα μας για το εννεάμηνο Ιανουαρίου– Σεπτεμβρίου 2020. Μάλιστα, οι μισές ποσότητες που καταναλώθηκαν προέρχονται από τον Τερματικό Σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.
Ειδικότερα, το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020, η κατανάλωση φυσικού αερίου ανήλθε στις 46,245,482 MWh σημειώνοντας αύξηση 6% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, οπότε είχε καταγραφεί κατανάλωση 43,834,772 MWh. Σχετικά με τις ποσότητες LNG που αεριοποιήθηκαν στη Ρεβυθούσα εφέτος έφτασαν τις 25,800,703 MWh, αυξημένες κατά 20% σε σχέση με το 2019 που είχαν φτάσει τις 21,711,402 MWh.
Συνολικά, τους πρώτους εννέα μήνες του έτους εκφόρτωσαν στον Τερματικό Σταθμό LNG στη Ρεβυθούσα 40 LNG tankers από έξι χώρες, ενώ τους αντίστοιχους μήνες του προηγούμενου έτους μόλις 32. Έτσι φέτος, το 48% του φυσικού αερίου προήλθε από εισαγωγές φορτίων LNG.
Το LNG, λόγω και των χαμηλότερων τιμών σε σχέση με το αέριο που φτάνει στη χώρα μας μέσω αγωγών, καταλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της εγχώριας κατανάλωσης. Το πρώτο εννεάμηνο του 2020 την πρωτοκαθεδρία στις ποσότητες LNG που εισήχθησαν στη χώρα «έκλεψαν» οι ΗΠΑ καταλαμβάνοντας το 50%. Πέρυσι την κυρίαρχη θέση διατηρούσε η Αλγερία με 20%. Σημαντική θέση κατέχουν, επίσης, το Κατάρ (25%) και η Νιγηρία (12%), ενώ ακολουθούν η Αλγερία (6%), η Νορβηγία (4%) και η Αίγυπτος (3%).
Η εισαγωγή φυσικού αερίου στα τρία σημεία εισόδου της Ελλάδας, δηλαδή στα ελληνοτουρκικά σύνορα (στους Κήπους Έβρου), στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα (κοντά στο Σιδηρόκαστρο Σερρών) και στον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας (σημείο εισόδου Αγ. Τριάδα), που συνολικά ξεπερνά τα 4 δις κυβικά μέτρα μοιράστηκε ως εξής το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου: το 52% εισήχθη από τη Βουλγαρία (2 δισ. κ.μ) και από την Τουρκία (0,3 δισ. κ.μ) και το 48% μέσω του τερματικού σταθμού LNG της Ρεβυθούσας. Επίσης, εξακολουθεί να παρατηρείται αύξηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που εξάγονται στη Βουλγαρία.
Τις μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου κατανάλωσαν οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καλύπτοντας το 66% της ζήτησης κι ακολούθησαν οι οικιακοί καταναλωτές κι οι επιχειρήσεις μέσα από τα δίκτυα διανομής, καταναλώνοντας το 18%, ενώ το 16% ζητήθηκε από τις εγχώριες βιομηχανίες που συνδέονται απευθείας στο σύστημα υψηλής πίεσης του ΔΕΣΦΑ.
ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΜΕ ΤΑP ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑ
Η επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Προληπτικής Δράσης γίνεται με τη βοήθεια του ΕΜΠ που εκπόνησε την πρόσφατη Μελέτης Επικινδυνότητας για την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο, ήδη από τον Ιούνιο του 2020.
Η ΡΑΕ διαχρονικά συνεργάζεται με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για τις ασκήσεις προσομοίωσης στην ασφάλεια εφοδιασμού, ακόμη και σε ακραίες συνθήκες ζήτησης και τροφοδοσίας.
Το ΕΜΠ έλαβε υπόψη όλες τις εξελίξεις στο δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου, με την κατασκευή του TAP και τις αυξημένες ποσότητες LNG από διαφοροποιημένες πηγές και εισαγωγείς οπότε η ΡΑΕ διευκολύνεται στην επικαιροποίηση των σχεδίων. Αλλά και η απολιγνιτοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής και η στροφή προς το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ ως πρώτη ύλη ανατρέπει το τοπίο των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών της χώρας και χρειάζεται ενδελεχή μελέτη. Για τη μελέτη του επικαιροποιημένου Σχεδίου, η ΡΑΕ ζήτησε την υποστήριξη εξειδικευμένου συμβούλου σε θέματα Διαχείρισης Κινδύνων και ανέθεσε στην εταιρεία Συμβούλων «HTF», την εμπιστευτική μελέτη για το “Σχέδιο Προληπτικής Δράσης”.
Η Ρυθμιστική Αρχή έχει προωθήσει και την εφαρμογή του Μηχανισμού Αλληλεγγύης σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο και την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010, έχοντας θέσει το σχετικό προσχέδιο σε διαβούλευση τον Οκτώβριο.