Με το σχέδιο νόμου το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά στη ριζική ανασύσταση της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας, κατά τα πρότυπα των αντίστοιχων ευρωπαϊκών αρχών.
Στόχοι του σχεδίου νόμου είναι η προαγωγή της εθνικής στρατηγικής στον τομέα της Πολιτικής Αεροπορίας. Η ανάπτυξη της αγοράς των αερομεταφορών μέσω ενός σαφούς πλαισίου κανόνων. Η εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η διοικητική επάρκεια και δημιουργία ενός αξιόπιστου και αμερόληπτου συνομιλητή με τα όργανα της ΕΕ. Η ευέλικτη κεντρική δομή. Η ενίσχυση του συστήματος συντονισμού και ελέγχου και η καθιέρωση ενός ενιαίου, αναλογικού και αποτρεπτικού συστήματος επιβολής διοικητικών κυρώσεων καθώς και η μείωση των δαπανών του κράτους.
Με τη σύσταση της ΑΠΑ δημιουργείται μια ανεξάρτητη Αρχή επιφορτισμένη με την άσκηση των ρυθμιστικών, κανονιστικών κι εποπτικών αρμοδιοτήτων στον τομέα των αερομεταφορών, της αεροναυτιλίας και των τελών των αερολιμένων. Πρακτικά δηλαδή, διαχωρίζεται ο πάροχος από τον ελεγκτή των υπηρεσιών πολιτικής αεροπορίας.
Με το νόμο 4427/2016 προβλέπονταν η δημιουργία της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας και ο λειτουργικός διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων της Αρχής και της ΥΠΑ, η οποία μέχρι τότε ασκούσε αυτά τα καθήκοντα. Πρακτικά, εξαιτίας της δημιουργίας της ΑΠΑ, η ΥΠΑ μετατρέπονταν σε φορέα παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας.
Ήταν ένας νόμος στην κατεύθυνση του μοντέλου που εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, αλλά το κείμενο του ήταν προβληματικό και μη υλοποιήσιμο, σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταφορών.
Γλύτωσε η Ελλάδα τον υποβιβασμό από τον EASA
Τον Ιούλιο του 2019 η ΑΠΑ υπήρχε μόνο στα «χαρτιά», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και η ΥΠΑ λειτουργούσε με ένα νομοθετικό πλαίσιο διαφορετικό από αυτό του 2016.
Η καθυστέρηση, οδήγησε τον EASA, (Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια της Αεροπορίας) να ξεκινήσει τη διαδικασία για τον υποβιβασμό της Ελλάδας.
Τα βήματα που ακολούθησε η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου ήταν η επαναπροκήρυξη της διαδικασίας για την πλήρωση της θέσης του Διοικητή και των δύο Υποδιοικητών της ΥΠΑ, με αυστηρότερα κριτήρια επιλογής.
Η διαδικασία ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Στη συνέχεια, επαναπροκηρύχθηκε η θέση Διοικητή ΑΠΑ και η διαδικασία ολοκληρώθηκε τον περασμένο Αύγουστο.
Το Νοέμβριο του 2019 – και σε άμεση συνεργασία τόσο με την EASA όσο και με τον ICAO – συγκροτήθηκε κοινή Ομάδα Εργασίας για τη συγκρότηση της ΑΠΑ, το Σχέδιο Επιδόσεων 2020-2024 και τη μελλοντική διάρθρωση ΥΠΑ και ΑΠΑ.
Πώς θα λειτουργεί η ΑΠΑ
Συνοπτικά, σύμφωνα με τα 76 άρθρα του Σχεδίου Νόμου η νέα Αρχή θα λειτουργεί ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή, εποπτευόμενη από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών. Θα έχει δική της νομική προσωπικότητα, λειτουργική ανεξαρτησία, καθώς και διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Η Διοίκησή της θα συγκροτείται από τον Διοικητή και το Εκτελεστικό της Συμβούλιο και τα έσοδά της θα προέρχονται κατά κύριο λόγο από τα τέλη αεροδρομίων.
Το νέο οργανόγραμμα της Αρχής
Διοικητής της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας
Γραμματεία και σύμβουλοι Διοικητή
Γραφείο Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων, Διαχείρισης Κρίσεων και Πολιτικο-στρατιωτικής Συνεργασίας
Γραφείο Αεροϊατρικής και Ιατρικών Υποθέσεων
Τμήμα Διαχείρισης Ασφαλείας και Συμβάντων
Τμήμα Ποιότητας (QMS) και Συμμόρφωσης (CMS).
Εκτελεστικό Συμβούλιο της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας:
– Γραφείο Εσωτερικού Ελέγχου.
Γενική Διεύθυνση Αεροπορικών Δραστηριοτήτων:
– Διεύθυνση Εποπτείας Αεροναυτιλίας και Αεροδρομίων
– Διεύθυνση Πτητικών Προτύπων
– Διεύθυνση Ασφάλειας από Έκνομες Ενέργειες και Προστασίας Περιβάλλοντος
Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Εποπτείας και Διοικητικής Υποστήριξης:
– Διεύθυνση Οικονομικής Εποπτείας
– Διεύθυνση Οικονομικής και Διοικητικής Υποστήριξης και Νομικών Υποθέσεων
Η αναμόρφωση της ΥΠΑ
Αναμορφώνεται θεσμικά η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, ως πάροχος, και επαυξάνεται η διοικητική και οικονομική της αυτοτέλεια, καθώς θα αποτελεί πλέον Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), αντί για δημόσια υπηρεσία.
Επίσης, επανέρχεται στην αρμοδιότητα της ΥΠΑ η Σχολή Πολιτικής Αεροπορίας. Με το νόμο 4427/2016 η Σ.ΠΟ.Α. προβλέπονταν να λειτουργεί στο πλαίσιο της ΑΠΑ. Πλέον θα λειτουργεί ως οργανική μονάδα επιπέδου Διεύθυνσης υπό τον Διοικητή της ΥΠΑ.
Η νέα ΥΠΑ, ως Ν.Π.Δ.Δ., θα υπεισέλθει ως καθολικός διάδοχος στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο του Ελληνικού Δημοσίου, όσο και των υπαλλήλων της Υπηρεσίας.
«Το νομοσχέδιο Καραμανλή θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια επιβατών και πτήσεων, όπως και την εθνική ασφάλεια»
Έντονη ήταν η αντίδραση του Νίκου Παππά, τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, στην επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για την ΑΠΑ και την ΥΠΑ.
«Το νομοσχέδιο που φέρνετε βάζει σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών και υποβαθμίζει την ποιότητα των υπηρεσιών που θα λαμβάνουν, αφού αποψιλώνετε κρίσιμους μηχανισμούς. Με τη μείωση των εργαζομένων της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) από 490 σε 170, όταν στη χώρα υπάρχουν 160 αεροδρόμια, ελικοδρόμια και υδατοδρόμια, αφήνετε έναν εργαζόμενο ανά αεροπορική μονάδα», τόνισε ο Νίκος Παππάς, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Όπως ανέφερε, από αυτή την επιλογή προκύπτουν κρίσιμα ερωτήματα, όπως, για παράδειγμα, το «ποιος θα διερευνά άμεσα και αποτελεσματικά πιθανά έκτακτα περιστατικά και ατυχήματα στα περιφερειακά αεροδρόμια, τα οποία θα στερούνται προσωπικού» αλλά και «τι θα γίνει με την προστασία των δικαιωμάτων των επιβατών».
Σύμφωνα με τον ίδιο, από τις επερχόμενες αλλαγές, αναμένεται να προκύψουν θέματα και για την εθνική ασφάλεια, σε μια περίοδο που η τουρκική επιθετικότητα κλιμακώνεται, καθώς «οι αερολιμενικοί είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση των σχεδίων που εκδίδονται από το ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΑ και αφορούν στη λειτουργία των αεροδρομίων, των βοηθητικών τους υποδομών και λοιπών φορέων υποστήριξης σε περίοδο κρίσεων». Ενώ προβληματισμοί προκύπτουν ως προς τη διοικητική και οικονομική ανεξαρτησία της ΑΠΑ αλλά και από την μετατροπή της ΥΠΑ σε ΝΠΔΔ, που μπορεί να ανοίξει το δρόμο για τη μετατροπή της σε ΝΠΙΔ, άρα και στην ιδιωτικοποίησή της.
Κατά την έναρξη της τοποθέτησής του, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία ζήτησε να «χτυπήσει γενικός συναγερμός για την πανδημία, με δεδομένη την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα νοσοκομεία», ενώ επέκρινε την πολύμηνη αδράνεια της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, κάνοντας λόγο για «ευθύνες τεράστιες και απαράγραπτες».
